Συνέντευξη του Νίκου Χρυσόγελου στo 66o τεύχος της εφημερίδας ArtaPress (www.artapress.gr)
- Ερώτηση: Εκτιμάτε ότι με την ολοκλήρωση του PSI αποσοβήθηκε ο κίνδυνος χρεωκοπίας της χώρας;
Νίκος Χρυσόγελος: Με το PSIυπάρχει μια σοβαρή μείωση του χρέους, αλλά από μόνη της δεν είναι ικανή να διασφαλίσει ότι η χώρα δεν θα χρεωκοπήσει. Ακόμα και αν μηδενίζονταν το χρέος της Ελλάδας με έναν μαγικό τρόπο, αν δεν αντιμετωπιστούν τα διαρθρωτικά προβλήματα, η κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας, η υψηλή ανεργία, σύντομα θα ξαναδημιουργηθεί ένα μη βιώσιμο χρέος.
Η μη δημοσιευμένη έκθεση που έγινε για λογαριασμό της Κομισιόν δείχνει ότι το χρέος θα μπορούσε να διαμορφωθεί μετά το PSIστο 120-165%, ανάλογα με διάφορες παραμέτρους.
Όμως, ακόμα κι αν δεν χρεοκοπήσουμε, δεν σημαίνει ότι λύσαμε τα προβλήματά μας ως χώρα και ως κοινωνία. Το ανησυχητικό είναι ότι η δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα έχει μετεξελιχθεί πλέον σε βαθιά οικονομική και κοινωνική, με ευθύνη τόσο του ελληνικού πολιτικού συστήματος όσο και των λανθασμένων πολιτικών της τρόικα.
Πολλές ρυθμίσεις στο Νέο Μνημόνιο δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες όπως έχω τονίσει και με παρεμβάσεις μου στο Ευρωκοινοβούλιο ή με ερωτήσεις προς την Κομισιόν. Πώς είναι δυνατόν οι νέοι να δουλεύουν 8 ώρες τη μέρα και να πληρώνονται 440 Ευρώ το μήνα, με το ελάχιστο κόστος ζωής να είναι πάνω από 800 Ευρώ, λόγω απουσίας βασικών κοινωνικών υποδομών; Οιθέσεις και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης έρχονται σε αντίθεσημε βασικά στοιχεία της ευρωπαϊκής πολιτικής για “επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις” καθώς και της στρατηγικής ΕΥΡΩΠΗ 2020, στο πλαίσιο της οποίας προβλέπεται μείωση της φτώχειας και μάλιστα, στην ελληνική περίπτωση, μείωση των φτωχών κατά περίπου 450.000 μέχρι το 2020! (δείτε σχετικές παρεμβάσεις στην ιστοσελίδα www.chrysogelos.gr)
2. Συμμερίζεστε την άποψη ότι εάν, στις επερχόμενες εκλογές, δεν υπερψηφισθούν τα κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, η χώρα θα μπει σε μια μακρά περίοδο αστάθειας;
Νίκος Χρυσόγελος: Δεν θα ήταν και το πιο σοφό να ψηφίσουν ξανά ΝΔ και ΠΑΣΟΚ οι πολίτες! Τόσα χρόνια ψήφιζαν γιους κι ανηψιούς. Θα εμπιστευτούν τώρα αυτούς που μας οδήγησαν στην χρεοκοπία; Για δεκαετίες είχαμε “σταθερές και ισχυρές κυβερνήσεις” αλλά δείτε που μας οδήγησαν τελικώς. Κατάφεραν να σπαταλήσουν πόρους, να επεκτείνουν την διαφθορά, να δημιουργήσουν ένα κράτος και ένα πολιτικό σύστημα βασισμένο στις πελατειακές σχέσεις και σε λογικές νομής των δημόσιων αγαθών για ιδιοτελείς σκοπούς. Ακόμα και ως διαχειριστές της εξουσίας η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ απέτυχαν, αποδείχτηκαν ανίκανα, αναποτελεσματικά, συνένοχα στη διαφθορά κόμματα. Αλλά και η αριστερή αντιπολίτευση συνέβαλε στη γενίκευση των πελατειακών σχέσεων, των συντεχνιακών αντιλήψεων και στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας αξιοποίησης του δημοσίου τομέα για την εξασφάλιση συντεχνιακών δικαιωμάτων και “βολέματος“ ενώ και σήμερα δεν αντιπροτείνει δικό της σχέδιο για μεταρρυθμίσεις, προβάλει συνήθως μόνο “όχι”, χωρίς εφαρμόσιμες εναλλακτικές προτάσεις.
Χρειάζεται να αλλάξουμε αξίες και προτεραιότητες. Να περάσουμε από το εγώ στο εμείς, από την αδιαφορία για τον άλλο, στην κοινωνική αλληλεγγύη. Με την περιθωριοποίηση των παλιών πολιτικών κομμάτων μπορεί να έρθουν στο προσκήνιο νέες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που θα συνεισφέρουν δημιουργικές λύσεις και θα αντιπροσωπεύουν νέες αξίες: αλληλεγγύη, υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος, οικολογία, κοινωνική συνοχή, δημιουργική-υπεύθυνη οικονομία, πράσινες λύσεις. Η είσοδος στην Βουλή, με σημαντική δύναμη, των Οικολόγων Πράσινων είναι μέρος της λύσης και θα δώσει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει.
Η έξοδος από την κρίση δεν θα έρθει με τα απομεινάρια του παλιού πολιτικού συστήματος ή με επικίνδυνα κόμματα που προωθούν την στείρα άρνηση, τον λαϊκισμό, την ξενοφοβία απλώς για να επωφεληθούν εκλογικά, όχι για να επιλύσουν προβλήματα.
3. Πως σχολιάζετε την άποψη ότι «η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση τύπου Μόντι με τους καλύτερους, ανεξάρτητα κομματικής ταυτότητας, στις κρίσιμες θέσεις»;
Νίκος Χρυσόγελος: Η ένταση της παγκόσμιας και ελληνικής κρίσης οφείλεται στην αδυναμία της κυρίαρχης πολιτικής να παρέμβει εγκαίρως και να περιορίσει τις ανεξέλεγκτες αγορές αλλά και να ιεραρχήσει σωστά τις ανάγκες των κοινωνιών. Ένα τρισεκατομμύριο ευρώ χάνονται κάθε χρόνο από φοροδιαφυγή και φοροαπάτη στην ΕΕ, ένα ποσό που θα μπορούσε να καλύπτει την ανάγκη χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Σήμερα, χρειάζονται πολιτικές λύσεις. Τα κόμματα και σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας δεν ήθελαν τόσα χρόνια να παραδεχτούν ότι η χώρα ακολουθούσε ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν ήταν βιώσιμο, αδυνατούσε να πετύχει την κοινωνική συνοχή, παρά τα ευρωπαϊκά “πακέτα”, και στηρίζονταν σε υψηλή κατανάλωση με δανεικά ενώ κατέστρεφε τον φυσικό και πολιτισμικό πλούτο.
Τώρα, από τη μία έχουμε την αποτυχημένη πολιτική που προωθεί η τρόικα και οι κυβερνήσεις κι από την άλλη μόνο “όχι”.Πρέπει να ξεφύγουμε από αυτά τα αδιέξοδα με πολιτικές προτάσεις. Η λύση στην κρίση δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει πολιτικές απαντήσεις, δεν είναι θέμα απλώς μιας τεχνοκρατικής προσέγγισης. Αν το ερώτημα ήταν ποιος θα εφαρμόσει πιο αποτελεσματικά τις περικοπές και την λιτότητα, τότε μπορεί και η λύση να ήταν μια κυβέρνηση τεχνοκρατών. Αλλά όταν η πολιτική που ακολουθείται είναι λανθασμένη χρειαζόμαστε μια διαφορετική πολιτική που θα προωθηθεί από νέες πολιτικές δυνάμεις.
Οι προτάσεις για “ουδέτερες” κυβερνήσεις προσπαθούν να συγκαλήψουν, πίσω από δήθεν τεχνοκρατικές προσεγγίσεις, μια ιδεολογική άποψη που αποδεικνύεται αναποτελεσματική κι αδιέξοδη.
Όμως ούτε ο Μόντι είναι απλώς τεχνοκράτης, μην ξεχνάτε ότι διετέλεσε πολιτικός και ήταν βουλευτής.
4. Εσείς τι προτείνετε για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Νίκος Χρυσόγελος: Η διέξοδος από την κρίση στην Ελλάδα περνάει μέσα από μιαεναλλακτική πολιτική στρατηγική που πρέπει να διαμορφωθεί με πρωτοβουλία της κοινωνίας και με τη συμμετοχη νέων δημιουργικών πολιτικών δυνάμεων., περνώντας από την οργή ή την απογοήτευση, στην αυτο-οργάνωση και στην αλληλεγγύη.. Είναι θέμα επιβίωσης η προώθηση μιας διαφορετικής πολιτικής πρότασης που προωθεί την κοινωνική συνοχή, δημιουργεί θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά, αναζωογονεί την πραγματική οικονομία και την κατευθύνει προς μια κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη βάση, παράλληλα με την προσπάθεια για μια ισορροπημένη πολιτική δημοσιονομικής εξυγίανσης. Πρέπει, επίσης, να παρέμβουμε στις ευρωπαϊκές διαδικασίες, να ξεπεράσουμε τον παλιό τρόπο σκέψης, να αντιληφθούμε τη σημασία του διαλόγου, της συνεργασίας για ένα κοινό όραμα, της αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού που υπάρχει σε κάθε τόπο αλλά και των καλών παραδειγμάτων που υπάρχουν σε άλλες χώρες.
Οι περιφέρειες και οι τοπικές κοινωνίες είναι αυτές που θα μπορούσαν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναγέννηση της χώρας μας, διαμορφώνοντας και προωθώντας ένα Στρατηγικό Σχέδιο Βιωσιμότητας, Κοινωνικής Συνοχής κι Απασχόλησης.
5.Σε ποια κυβέρνηση και με ποιους θα συμμετείχατε;
Νίκος Χρυσόγελος: Πριν μιλήσουμε για κυβερνητικές λύσεις πρέπει να δούμε τι πρόγραμμα θα έχει κάθε κόμμα. Κυβερνήσεις συνεργασίας με την συμμετοχή των Οικολόγων Πράσινων θα μπορούσαν να γίνουν μόνο εφόσον υπάρχει δυνατότητα για μια ισορροπημένη συμφωνία σε ένα σύνολο προγραμματικών θέσεων που μπορεί να προσφέρει απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια κοινωνία. Δυστυχώς, προς το παρόν τα περισσότερα κόμματα αδυνατούν να παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση και αυτό συμβάλλει στην παράταση των αδιεξόδων.
Η ακολουθούμενη πολιτική έχει αποτύχει, αυτό είναι πλέον φανερό. Τι έχουν να πουν τα δυο “κόμματα εξουσίας”; Από την άλλη, έχουμε δυνάμεις που απλώς λένε συνεχώς όχι. Εμείς επεξεργαζόμαστε προτάσεις και συζητάμε με κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς για να διαμορφωθεί ένα σχέδιο κοινωνικά δίκαιων και ισορροπημένων μεταρρυθμίσεων, με στόχους μια αναβαθμισμένη κοινωνική οργάνωση, αποτελεσματική διοίκηση προς όφελος του πολίτη και του δημόσιου συμφέροντος, αλλαγή του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, ώστε να είναι οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμο.
Αναφέρω μερικές μόνο από τις πρωτοβουλίες που έχω πάρει ως ευρωβουλευτής διαμορφώνοντας σε διάλογο με τους φορείς εναλλακτικές προτάσεις-λύσεις:
- Συνάντηση με τους εργαζόμενους του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας για να συζητήσουμε το πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας αυτοδιοικούμενος οργανισμός που θα συνδυάζει τους στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής κατοικίας με αυτούς για οικολογική-αισθητική αναβάθμιση των γειτονιών. Ένας τέτοιος οργανισμός μπορεί να στηρίζει μέσα από προγράμματα κοινωνικής κατοικίας όχι μόνο τους σημερινούς δικαιούχους αλλά και ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα, να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες γειτονιές. Το προσωπικό του ΟΕΚ θα μπορούσε έτσι να βοηθήσει τις περιφέρειες να χαράξουν συνεκτικές πολιτικές στα θέματα της στέγασης, της κοινωνικής συνοχής και της επίτευξης ενεργειακών στόχων αλλά και τους δήμους για να ανταποκριθούν στο ρόλο πουπροβλέπεται στον Καλλικράτη σε θέματα στέγασης,
- Διοργάνωση μιας ημερίδας διαβούλευσης, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού εκπροσώπων φορέων αλλά και ιδιωτών επιχειρηματιών και εργαζομένων, τοΣάββατο 10 Μαρτίου, με θέμα «Προτάσεις αντιμετώπισης της ανεργίας στη ναυπηγοεπισκευή με αξιοποίηση και κατασκευών σε πράσινους τομείς και καινοτόμες κατασκευές». Η ημερίδα συνδιοργανώθηκε από το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Πειραιώς και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Πειραιώς, με βάση την πρωτοβουλία μου για διαβούλευση και παρέμβαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την στήριξη του ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου μέσα και από την στροφή του σε πράσινες δραστηριότητες και τεχνολογίες.
- Στρογγυλό τραπέζι συζήτησης για την οικονομική κρίση και προτάσεις αναζωογόνησης της ελληνικής οικονομίας, την Τρίτη 27/3, στην Αθήνα, με τη συμμετοχή 30 εκππροσώπων οικονομικών και κοινωνικών φορέων, που κατέθεσαν προτάσεις για την οικονομία και την κοινωνική συνοχή. Ήταν μια πρωτοβουλία που πήραμε από κοινού με το προεδρείο της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, τον Ντανιέλ Κον Μπεντίτ και τη Ρεβέκα Χαρμς. Σε συνέχεια αυτής της συνάντησης συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο με στόχο τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού σχεδίου με προτάσεις για την αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας, τη βιωσιμότητα, την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση.
- Διοργάνωση διεθνούς ημερίδας στις Βρυξέλλες, στις 8/3/2012, με στόχο τη δημιουργία συνεταιρισμών – συμμετοχικών εταιριών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αναπτυχθούν τοπικές οικονομικές δραστηριότητες, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ιδιαίτερα για νέους ανθρώπους αλλά και να επιτευχθούν περιβαλλοντικοί στόχοι.
Για τους Οικολόγους Πράσινους η αντιμετώπιση της κρίσης περνάει μέσα από νέες πολιτικές και κοινωνικές προτεραιότητες και δυναμικές σε τρία επίπεδα:
Εθνικό επίπεδο: Περιθωριοποίηση των κομμάτων κι αντιλήψεων που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία κι ενεργοποίηση νέων, δημιουργικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Επανα-ιεράρχηση αξιών, πράσινη και κοινωνική καινοτομία, ορθολογική χρήση των ευρωπαϊκών πόρων, στο πλαίσιο ενός σχεδίου μεταρρυθμίσεων που θα πετύχει ταυτοχρόνως στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, βιωσιμότητα, κοινωνική συνοχή, βελτίωση των δημοσιονομικών, δημιουργία σημαντικού αριθμού θέσεων εργασίας.
Ευρωπαϊκό επίπεδο: Μεταρρύθμιση ΕΕ και ευρωζώνης, κοινή οικονομική πολιτική και διακυβέρνηση, ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, κατάλληλα εργαλεία για αναζωογόνηση της οικονομίας, στήριξη των χωρών του νότου για να πετύχουν σε λογικό χρονικό διάστημα τις αναγκαίες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, με την κοινωνία σύμμαχο και όχι στόχο.
Περιφερειακό επίπεδο: Διαμόρφωση ενός Στρατηγικού Σχεδίου Βιωσιμότητας, Κοινωνικής Συνοχής, Σύγκλισης και Απασχόλησης 2012-2020, σε ΚΑΘΕ περιφέρεια, ώστε να συγκροτηθεί ένα συνολικόεθνικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση.
Τα επόμενα χρόνια η ευημερία της κοινωνίας δεν μπορεί να στηριχθεί σε εισοδήματα και προσωπικές επιδιώξεις. Μέρος της λύσης είναι μια νέα στρατηγική, που δίνει έμφαση:
- Στην στροφή της οικονομίας σε πράσινες κατευθύνσεις και στην καινοτομία, ώστε να διασφαλιστούν νέες θέσεις εργασίας και ένα μίνιμουμ εισόδημα για όλους. Οι οικονομικοί τομείς προτεραιότητας που έχουν δυναμικό για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αναζωογόνηση της οικονομίας είναι η γεωργία, ο τουρισμός, η ενέργεια, οι μεταφορές, η προστασία/διαχείριση του περιβάλλοντος, οι ναυπηγοεπισκευαστικες δραστηριότητες, οι κατασκευές, καθώς και η κοινωνική οικονομία.
- Στην στοχευμένη βελτίωση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών, της υγείας, των συγκοινωνιών, της παιδείας, της στέγασης, ως μέσο εξισορρόπησης της απώλειας εισοδημάτων,
- Στη δίκαιη φορολόγηση της συνολικής περιουσίας, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κοινωνικού κράτους