Ο ερασιτεχνισμός και η ανικανότητα των ελληνικών κομμάτων και κυβερνήσεων είναι πολύ ευρύτερα και διαχρονικά φαινόμενα. Αλλά συνεχώς προκαλούν σοβαρά προβλήματα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται ότι είναι αντιμέτωπη τώρα με τα αποτελέσματα των δικών της ψευδαισθήσεων γύρω από το προσφυγικό / μεταναστευτικό. Περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα που χρειάστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ για να βρεθεί μπροστά στα αποτελέσματα των δικών του ψευδαισθήσεων για την κρίση, το δημοσιονομικό κ.ά Ψευδαισθήσεις ή σκόπιμη παραπλάνηση το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
1. Δεν μπορείς να πιστεύεις ότι με χιλιάδες χιλιόμετρα ακτών μπορείς να κλείσεις…τα σύνορα, όσους πλαστικούς φράκτες και να βάλεις (εκτός αν το κάνεις για τους …προμηθευτές!). Το προσφυγικό είναι ένα διαρκές θέμα και απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση. Κοροϊδεύει τους πολίτες όποιος ισχυρίζεται ότι θα σταματήσει τους πρόσφυγες από το να αναζητούν ένα ασφαλή τόπο ή θα κλείσει τα σύνορα και θα τους αφήσει απέξω.
2. Το ζητούμενο είναι η ορθολογική διαχείριση του προσφυγικού / μεταναστευτικού (περί 40-70.000 ανθρώπων το χρόνο πρόκειται), όχι οι επικοινωνιακές κινήσεις. Δεν έχει σχέση με οποιαδήποτε λογική ο σχεδιασμός για δημιουργία κλειστών κέντρων σε 5-6 νησιά για χιλιάδες ανθρώπους… Το “σχέδιο” προσβάλλει τους νησιώτες αλλά παραβιάζει και το διεθνές δίκαιο. Για ανθρώπους που αναζητούν προστασία της ζωής τους πρόκειται, όχι για εγκληματίες, μάλλον δεν έχουν δει από κοντά πρόσφυγες και το τι έχουν περάσει όσοι σχεδιάζουν κάτι τέτοιο. Επειδή, μάλιστα, κλειστά κέντρα δεν προβλέπεται να χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, τελικώς θα είναι ο δημόσιος προϋπολογισμός που θα πληρώσει το κόστος κάποιων εκατομμυρίων (και μάλλον άλλη μια φορά φουσκωμένος ο λογαριασμός).
Ο εγκλεισμός όμως θα επιδεινώσει προβλήματα ψυχικής υγείας και τραύματος από τα οποία υποφέρουν πολλοί από τους πρόσφυγες όχι μόνο εξαιτίας όσων έζησαν στις περιοχές και τους/τις εξανάγκασαν να φύγουν, αλλά και εξαιτίας των δυσκολιών που συναντάνε, της απουσίας ελπίδας αλλά και των συχνά άθλιων συνθηκών ζωής. Tα παιδιά υποφέρουν ακόμα περισσότερο από μια τέτοια κατάσταση
3. Αφού έπαιξε η ΝΔ και στο παρελθόν με υποσχέσεις ότι έχει τη μαγική λύση για το προσφυγικό, η κυβέρνηση πήγε να επιβάλλει απάνθρωπες και άστοχες επιλογές κινητοποιώντας μεγάλες δυνάμεις ΜΑΤ. Ήταν η σπίθα που άναψε φωτιές στα νησιά. Υπάρχουν τόσα προβλήματα στις νησιωτικές κοινωνίες, τώρα αυτή η προσπάθεια επιβολής με ωμή βία μιας παράλογης απόφασης δημιουργεί εκρηκτική κατάσταση ιδιαίτερα στη Σάμο, στη Χίο και στη Λέσβο. Η συμπεριφορά χούλιγκαν από αστυνομικούς δημιουργεί μεγάλο πολιτικό θέμα και πρέπει να συζητηθεί σοβαρά και να παρθούν μέτρα. Δεν είναι δυνατόν αστυνομικοί να σπάνε αυτοκίνητα, να βρίζουν χυδαία και να απειλούν ή να ξυλοκοπούν ανεξέλεγκτα. Είναι σαφές ότι αυτές είναι συμπεριφορές που προκαλούν σοβαρή ανησυχία όταν εκδηλώνονται από ένα σώμα που έχει την εντολή “τήρησης του νόμου και της κοινωνικής ειρήνης”. Αν έτσι συμπεριφέρονται αστυνομικοί (δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για όσα είδαμε ξεκάθαρα στις τηλεοράσεις και στο διαδίκτυο), τότε τι πρέπει να περιμένουμε από εγκληματίες;
4. Όλες αυτές οι εικόνες από τις τηλεοράσεις για την κατάσταση των προσφύγων στα υπερπλήρη κέντρα προσφύγων στα νησιά (άθλιες συνθήκες διαβίωσης, υποβαθμισμένο περιβάλλον, βία από την αστυνομία, κ.ά) κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την επίλυση του θέματος μέσα από ορθολογικές κινήσεις, όπως είναι η αποσυμφόρηση των νησιών και η μετακίνηση του μεγαλύτερου ποσοστού προσφύγων από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα και η φιλοξενία τους σε διασκορπισμένους χώρους (πόλεις και χωριά) αλλά με υποστήριξη πολιτιστικών διαμεσολαβητών, κοινωνικών υπηρεσιών αλλά κυρίως ευέλικτων και αποτελεσματικών μοντέλων κοινωνικής ένταξης. Το ζητούμενο είναι μια οργανωμένη υποδομή – και τέτοια καλά παραδείγματα έχουμε πχ στη Καρδίτσα ή στην Κρήτη, παλιότερα στο Elpida Home Project όπως και στο κέντρο για πρόσφυγες WELCOMMON, ή τώρα στο καινοτόμο WELCOMMON HOSTEL, στο κέντρο ημέρας Αλκυόνη κ.ά.. Άγνοια έχουν οι πολιτικοί, δεν υπάρχει απουσία λύσεων.
5. Πρέπει να επιμείνουμε να δημιουργηθούν νόμιμοι δρόμοι – και αυτό σημαίνει ελεγχόμενοι και ασφαλείς – εκτός συνόρων της ΕΕ για όσους θέλουν να αιτηθούν άσυλο ή θέλουν να έρθουν ως μετανάστες καθώς και να συγκροτηθούν στις χώρες των ευρωπαϊκών συνόρων κοινά ευρωπαϊκά κέντρα υποδοχής όπου οι αιτούντες άσυλο θα κάνουν απευθείας την αίτησή τους για το σε ποια χώρα θέλουν να πάνε.
Το χειρότερο αυτή τη στιγμή είναι η κυβέρνηση να προσπαθήσει να επιβάλλει με τη βία μια άστοχη επιλογή, όπως είναι τα κλειστά κέντρα στα νησιά. Τα νησιά πρέπει να κρατάνε όσο το δυνατόν λιγότερους ανθρώπους που αναζητούν άσυλο για όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα. Δεν μπορεί να είναι ένα είδος φυλακής είτε με κλειστά κέντρα είτε χωρίς κλειστά κέντρα αλλά με άθλιες συνθήκες διαμονής.
Ας τολμήσει η κυβέρνηση να καλέσει φορείς που έχουν πρόταση και εμπειρία για το πώς η προστασία των προσφύγων μπορεί να μετατραπεί και σε ευκαιρία για ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών μέσα από μια λογική win-win.
Όχι στην αθλιότητα των σημερινών “κέντρων” εξαθλίωσης (δεν είναι φιλοξενίας), όχι σε κλειστά κέντρα – φυλακές στα νησιά, ναι σε πολλές διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις που βασίζονται στην αξιοπρέπεια, στην καινοτομία, στη ενδυνάμωση και κοινωνική ένταξη προς όφελος όλων μας.
