του Νίκου Χρυσόγελου
                                                                                                                                                                                                                                            συμπροέδρου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
                                                                                                                                                                                                                                                     www.facebook.com/nikos.chrysogelosb
                                                                                                                                                                                                                                                                                    www.chrysogelos.gr
                                                                                                                                                                                                                                                                                             @chrysogelos
 

Εκλέγεται ξανά η Μέρκελ αλλά μεγάλη είναι η πτώση και των δύο κομμάτων, χριστιανοδημοκρατών (CDU/CSU) και σοσιαλδημοκρατών (SPD). Μικρή άνοδο είχαν οι οι Πράσινοι, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις, αλλά τώρα αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης. Δυστυχώς εισέρχονται στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο οι ακροδεξιοί της “Εναλλακτικής για τη Γερμανία-AfD” (οι Πράσινοι μιλάνε για νεοναζί AfD). Επανέρχονται στο Bundestag οι Φιλελεύθεροι. Οι Σοσιαλδημοκράτες αποφασίζουν να μείνουν στην αντιπολίτευση και να μην συμμετάσχουν σε συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με το CDU/CSU. Η μόνη προς το παρόν κυβερνητική λύση (πριν πάνε ξανά σε εκλογές) είναι η λεγόμενη “κυβέρνηση Τζαμάικα”, δηλαδή CDU-FDP- Πράσινοι, από τα χρώματα των κομμάτων που σχηματίζουν την κυβέρνηση της Τζαμάικα (μαύρο, κίτρινο, πράσινο). Μια καθόλου εύκολη συζήτηση για τους πράσινους μια και οι διαφορές μεταξύ των 3 κομμάτων είναι μεγάλες. 

Να που τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών δεν μας κάνουν να πλήττουμε.

Τα αποτελέσματα των Γερμανικών εκλογών δείχνουν

– πρωτιά αλλά με σημαντική πτώση της Μέρκελ (33%, -8,5, με 246 έδρες),

– νέα σημαντική πτώση των Σοσιαλδημοκρατών (το χειρότερο αποτέλεσμά τους, 20,5%, – 5,2 και 153 έδρες),

– τρίτο κόμμα οι ακροδεξιοί της Εναλλακτικής Λίστας για τη Γερμανία – AfD με 12,6%, 94 έδρες (+7,9) (μαύρη μέρα για την γερμανική δημοκρατία),

– επάνοδος των Φιλελευθέρων στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (10,7%, +5.9, με 80 έδρες), καταλαμβάνοντας την 4η θέση

– πέμπτο κόμμα η Die LIΝΚΕ (αριστερά), με 9,2% (+0,6), με 69 έδρες

– έκτο κόμμα με 8,9% (+0,5), με 67 έδρες, είναι οι Πράσινοι, παρά τις δημοσκοπήσεις που έδειχναν να συγκεντρώνουν μεταξύ 7-8%.

Τα υπόλοιπα κόμματα συγκεντρώνουν 5,1% (-1,3% σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές)

Μεγάλες μετακινήσεις ψηφοφόρων προς τους ακροδεξιούς και τους φιλελεύθερους

Οι έρευνες δείχνουν πολύ μεγάλες μετακινήσεις κυρίως από το κόμμα της Μέρκελ προς τους Φιλελεύθερους και την Εναλλακτική για τη Γερμανία, αλλά και γενικότερα μεγάλη κινητικότητα μεταξύ των κομμάτων.

Κερδισμένοι από την μείωση της δύναμης των σοσιαλδημοκρατών είναι κυρίως οι Πράσινοι και η Αριστερά. Εντυπωσιακοί είναι οι αριθμοί που δείχνουν τις μετακινήσεις ψηφοφόρων προς την ακροδεξιά από τους χριστιανοδημοκράτες CDU/CSU (1.070.000 ψηφοφόροι), από τους Σοσιαλδημοκράτες (500.000) αλλά και από την αριστερά (430.000) σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το ARD/Infratest dimap.

Οι Πράσινοι είχαν τις λιγότερες μετακινήσεις προς τους ακροδεξιούς της AfD (-40.000), ενώ είχαν τα περισσότερα κέρδη από τους Σοσιαλδημοκράτες (+400.000).

Η νέα θητεία Μέρκελ προϋποθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας που θα διαθέτει τουλάχιστον 345 έδρες και γι αυτό χρειάζεται μια κυβερνητική συμμαχία των Χριστιανοδημοκρατών με ένα ή περισσότερα κόμματα που θα διαθέτει/ουν άλλους 106 τουλάχιστον βουλευτές (μόνο οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν αυτή τη δυνατότητα) με δεδομένο ότι η Μέρκελ φαίνεται να διαθέτει στο νέο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο 239 έδρες.

Ο σχηματισμός κυβέρνησης δεν θα είναι εύκολος και θα διαρκέσει αρκετούς μήνες, λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Γερμανία οι κυβερνήσεις συνεργασίας προϋποθέτουν αναλυτική συμφωνία για την πολιτική που θα ακολουθηθεί σε όλους τους τομείς, ενώ συμμετέχουν στη διαβούλευση πολλές επιτροπές από κάθε κόμμα. Δεν είναι δηλαδή υπόθεση συμφωνίας μεταξύ των αρχηγών στο πόδι (καμία σχέση με τα δικά μας ήθη κι έθιμα δηλαδή).

Οι προοπτικές είναι δύο:

(α) Μεγάλος συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών. Μετά, όμως, από την νέα μεγάλη πτώση των Σοσιαλδημοκρατών, αυτή η προοπτική μοιάζει απίθανη και οι πρώτες αντιδράσεις δείχνουν ότι το κόμμα αυτό θα θελήσει να ανασυγκροτηθεί στην αντιπολίτευση. Όσο περνάει η ώρα φτάνουν πληροφορίες ότι οι Σοσιαλδημοκράτες δεν θα μπουν καν σε συζήτηση για “κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού”. Αργά το βράδυ, ο Σουλτς επιβεβαίωσε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα μείνουν στην αντιπολίτευση και δεν θα συμμετάσχουν καν σε συζητήσεις για κυβέρνηση συνασπισμού με τοCDU/CSU.

(β) Η μόνη άλλη προοπτική εκτός της προσφυγής εκ νέου σε εκλογές ή υπαναχώρησης των Σοσιαλδημοκρατών στο τέλος είναι αρκετά δύσκολη αλλά όχι απίθανη, κυρίως γιατί εκ των πραγμάτων δεν θα υπάρχει εναλλακτική λύση. Είναι ο σχηματισμός της λεγόμενης “συνεργασίας Τζαμάικα“, δηλαδή Χριστιανοδημοκρατών (246 έδρες) – Φιλελευθέρων (80 έδρες) και Πράσινων (67 έδρες). Οι διαφορές των 3 αυτών κομμάτων είναι πολύ μεγάλες (ιδιαίτερα στα οικονομικά, μεταναστευτικό/προσφυγικό κι ευρωπαϊκά) αλλά στην Γερμανία έχουν μάθει να κάνουν συμβιβασμούς, πολύ περισσότερο που η Μέρκελ έχει μετακινηθεί προς σοσιαλδημοκρατικές θέσεις και έχει χάσει μεγάλο μέρος της ακροδεξιάς, κυρίως των Χριστιανο-κοινωνιστών που συμμετέχουν πλέον στο AfD, όπως επιβεβαίωσαν και οι έρευνες για τις μετακινήσεις ψηφοφόρων. Κατά την γνώμη μου η μεγαλύτερη δυσκολία θα προέλθει από τους Φιλελεύθερους που θα πιέζουν στα 3 βασικά θέματα, που όμως θα είναι στον αντίποδα των πολιτικών των Πράσινων.

Οι Πράσινοι στην ανακοίνωσή τους σχετικά με τα αποτελέσματα των εκλογών επιβεβαίωσαν ότι οι συνομιλίες θα είναι δύσκολες και οι ίδιοι θα επιμείνουν στους δύο πυλώνες των θέσεων τους, δηλαδή το περιβάλλον/κλίμα/ενέργεια και η κοινωνική δικαιοσύνη/κοινωνική συνοχή καθώς και στην αντιμετώπιση της ακροδεξιάς. Πάντως τα χαμόγελα επέστρεψαν και φαίνεται ότι θα λάβουν τις όποιες αποφάσεις τους είτε προς την μία κατεύθυνση (συμμετοχή υπό όρους στην κυβέρνηση) είτε προς την άλλη (μη συμμετοχή) ενωμένοι, αφού τα ποσοστά τους δεν έπεσαν, όπως φοβήθηκαν πολλοί.

Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις στη Γερμανία θα επηρεάσουν το μέλλον της Ευρώπης, και σε δεύτερο επίπεδο θα έχουν κάποιες επιπτώσεις και στην Ελλάδα. Η συμμετοχή των Φιλελευθέρων στην κυβέρνηση θα δημιουργήσει κάποια θέματα στην Ελλάδα μια και είναι υπέρ του GREXIT, πάνω στο οποίο βάσισαν σε σημαντικό βαθμό και την προεκλογική τους καμπάνια. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι σε μια εποχή αστάθειας και αυταρχικών καθεστώτων, η σταθερότητα και η δέσμευση της Γερμανίας για μια μεταρρύθμιση της Ευρώπης προς μια κοινωνική, οικολογική και οικονομική ενοποίησή της αλλά και η στροφή προς πράσινες επιλογές είναι σήμερα αδιαπραγμάτευτη ανάγκη. Θα μπορέσουν οι Πράσινοι αν συμμετάσχουν τελικώς στην κυβέρνηση να δώσουν μια τέτοια ώθηση στην πολιτική;

Ποιοι είναι ψηφοφόροι των Πράσινων ηλικιακά;

Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι η μέση ηλικία του ψηφοφόρου στη Γερμανία έχει ανέβει στα 51. Αυτές οι ηλικίες εκ των πραγμάτων νοιώθουν μεγαλύτερη ανασφάλεια στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη εποχή. Η ακροδεξιά έχει μεγαλύτερη επιρροή στις ηλικίες που είναι παραγωγικές και νοιώθουν – ακόμα και στην Γερμανία, δεν πρέπει να το αγνοούμε – αρκετή ανασφάλεια, κυρίως όσοι/ες δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τις ραγδαίες αλλαγές στο οικονομικό, τεχνολογικό και κοινωνικό πεδίο. Μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων έχουν μεν κάποιο εισόδημα αλλά αυτό δεν προέρχεται από μία δουλειά αλλά από περισσότερες και συχνά ευκαιριακές (το λεγόμενο πρεκαριάτο).

Ποιες ηλικίες ψηφίζουν περισσότερο τους Πράσινους; Οι νέοι ηλικίας 18-24 (14%). Για να μην ακούμε ανοησίες από διάφορους αναλυτές, στις ηλικίες από 25-59 έχουν σταθερή απήχηση (11-12%), ενώ τα ποσοστά τους πέφτουν κατακόρυφα στους άνω των 60 (από 4 έως 7%). Ναι, οι Πράσινοι έχουν μεγαλύτερη επιρροή σε δυναμικές κοινωνικές ομάδες, που είναι περισσότερο καταρτισμένοι, με περισσότερα προσόντα και ευκαιρίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι νοιάζονται μόνο για αυτούς τους πολίτες.

Πώς ψηφίζουν οι Γερμανοί στα δυτικά και στα ανατολικά της χώρας;

Σημαντικές διαφορές στα αποτελέσματα των κομμάτων υπάρχουν και μεταξύ των κρατιδίων που είναι βρίσκονται στις δυτικές περιοχές της Γερμανίας και αυτών που βρίσκονται στις ανατολικές πλευρές της Γερμανίας. Παρά το γεγονός ότι η χώρα επανενώθηκε μετά την κατάρρευση του τείχους, παραμένουν μεγάλες διαφορές (και) στο πώς ψηφίζουν οι πολίτες που ζουν στα ανατολικά σε σχέση με τα δυτικά κρατίδια. Μεγάλοι κερδισμένοι στα ανατολικά κρατίδια φαίνεται να είναι η αριστερά και η ακροδεξιά που τα καλύτερα αποτελέσματά τους είναι στα ανατολικά κρατίδια, ενώ

Οι Χριστιανοδημοκράτες φαίνεται να συγκεντρώνουν κ.ο. 34,4% στα δυτικά και 27,1% στα ανατολικά.

Μεγάλοι χαμένοι στα ανατολικά κρατίδια εμφανίζονται οι Σοσιαλδημοκράτες με 14,6% σε σύγκριση με το 22,2% που λαμβάνουν στα δυτικά κρατίδια.

H εκλογική δύναμη των Πρασίνων είναι κατά μέσον όρο 9,7% στην δυτική πλευρά και 6,1% στην ανατολική πλευρά. Της αριστεράς είναι αντιστρόφως, 7% στη δυτική πλευρά και 16,2% στην Ανατολική.

Η ακροδεξιά AfD συγκεντρώνει κ.ο 10,9% στη δυτική και 21,6% στην ανατολική.

Φωτογραφία του Νικος Χρυσόγελος.

Η αλήθεια είναι ότι το πολιτικό προσωπικό προκαλεί πολύ γέλιο, ιδιαίτερα οι αρχηγοί των κομμάτων (Τσίπρας, Μητσοτάκης κα) που θα έπρεπε να είναι πιο σοβαροί (όχι σοβαροφανείς). Να για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός μιλούσε ειρωνικά για τον Ολανδρέα (Ολάντ και Ανδρέας Παπανδρέου). Με τον Ολάντ έγιναν κολλητοί και ο πρωθυπουργός μας περίμενε να τον ...σώσει, ενώ τον Ανδρέα τον μιμήθηκε αρχικά ως προς το στυλ στις ομιλίες (με τη βοήθεια και αμερικανών επικοινωνιολόγων) αλλά, το πιο σημαντικό, τον "ανακάλυψε" πρόσφατα κι έγραψε το περίφημο άρθρο "Ήταν ψεύτης ο Ανδρέας" επιδιώκοντας να κληρονομήσει τον παπανδρεϊσμό...Για την "Μαντάμ Μέρκελ" στάζει πλέον μέλι. Για τις αγορές που θα τις έκανε να χορεύουν στο ρυθμό του νταουλιού, τώρα πανηγυρίζει γιατί βγήκαμε σε αυτές με επιτόκιο 3πλάσιο σε σχέση με αυτό που μας δανείζουν οι "μισητοί" δανειστές! Τι να πούμε βέβαια για την στροφή σε πιο σοβαρά θέματα, μνημόνια, ασφαλιστικό, Ελληνικό, επενδύσεις, περιβάλλον, προσφυγικό κα.

Από την άλλη μεριά, έχουμε μια αξιωματική αντιπολίτευση εξίσου τραγική. Ο Μητσοτάκης πηγαίνει στην Ελληνική Χρυσός για να τονίσει μπροστά στις κάμερες "πόσο σημαντική είναι η επένδυση" και δεν θεωρεί ότι το κάνει για επικοινωνιακούς λόγους την ίδια στιγμή που κατηγορεί τον πρωθυπουργό ότι επισκέπτεται βιομηχανίες όπως η καπνοβιομηχανία για λόγους επικοινωνιακούς! Ίσως νομίζουν ότι όλοι οι πολίτες τρώνε κουτόχορτο.

Tα μεγάλα πολιτικά ζητήματα είναι τι είδους οικονομία, τι είδους παραγωγή επιλέγουμε, αυτό όμως δεν το συζητάνε. Έτσι πλέον στο σύνολό του το πολιτικό σύστημα "παλιό" και "νέο" λέει τα ίδια πράγματα αλλά προσπαθεί να ξεχωρίσει μόνο στο επικοινωνιακό επίπεδο. Εκλογές για αρχηγό, χωρίς όμως πολιτικό πρόγραμμα (στην Δημοκρατική Συμπαράταξη), όλοι υπέρ της απορρύθμισης των περιβαλλοντικών πολιτικών για χάρη των ...επενδύσεων. Ούτε περνάει από το μυαλό τους ότι εκεί είναι που διαφοροποιούνται σήμερα τα κόμματα και υπάρχουν οι πολιτικές αντιπαραθέσεις: στο ποιο μοντέλο οικονομίας επιλέγουμε, ποιες επενδύσεις χρειαζόμαστε ως χώρα, που θα βρουν δουλειές οι άνεργοι με τρόπο όμως που θα υπάρχει όφελος ταυτόχρονα στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

Όλοι λοιπόν μιλάνε για τις επενδύσεις πλέον - ακόμα και η κυβέρνηση που ως αντιπολίτευση ήταν άκριτα εναντίον κάθε επένδυσης χωρίς να αντιπροτείνει ένα άλλο, όχι κρατικίστικο μοντέλο. ναι πρέπει να είμαστε υπέρ των επενδύσεων, αλλά υπέρ των επενδύσεων που συνδυάζουν οικονομική δραστηριότητα, περιβαλλοντική - κοινωνική και πολιτιστική υπευθυνότητα. Αλλιώς δεν μάθαμε τίποτα από τις "επενδύσεις" στην οικονομία καζίνο, στην κερδοσκοπία του real estate που odήγησε σε 200.000 κόκκινα δάνεια για στέγαση, στην σπατάλη των επενδύσεων των Ολυμπιακών Αγώνων (που τότε μας έλεγαν πόσο θα συνέβαλε στην οικονομία, αλλά όχι ...στο χρέος και στα ελλείμματα).

Γιαυτό η παρουσία ενός πραγματικού πράσινου κόμματος είναι απαραίτητη και όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για την κοινωνική συνοχή και την στροφή σε μια "ζωντανή" και πράσινη, κοινωνικά υπεύθυνη οικονομία προς όφελος της κοινωνίας. Η μορφή της έχει κάποια σημασία - δημόσια, ιδιωτική, κοινωνική - αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό που μετράει είναι το τελικό αποτέλεσμα.

 
Οι Πράσινοι στη Φινλανδία αναδείχθηκαν στις τοπικές εκλογές στο 4ο μεγαλύτερο κόμμα, αυξάνοντας τα ποσοστά τους στο 12,4% (άνοδος +3,9%), ενώ αντιθέτως το ξενοφοβικό Finn (Αληθινοί Φινλανδοί) μείωσε την δύναμή του κάτω από το 10%. Σε ορισμένες περιοχές οι Πράσινοι ξεπέρασαν το 20%.
 
Διαψεύδεται τώρα για άλλη μια φορά - και μετά τα εκλογικά αποτελέσματα στην Αυστρία, στο Βερολίνο, στην Ολλανδία - η εκτίμηση ότι οι Πράσινοι αυξάνουν την δύναμή τους σε εποχή ευημερίας και σήμερα, σε μια εποχή κρίσης, είναι σε εκλογική πτώση. Να σημειωθεί ότι τα κεντρικά θέματα των Πράσινων στην εκλογική αντιπαράθεση ήταν η πράσινη οικονομία, η εκπαίδευση, η καινοτομία απέναντι στην λιτότητα και την κρίση.
 
Καιρός δεν είναι να συγκροτηθεί και στην Ελλάδα ένα πραγματικό, αξιόπιστο, καινοτόμο, με νέες ιδέες και αξίες πράσινο κόμμα που θα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών δυνάμεων και πολιτικών ρευμάτων που θα συναντηθούν όμως γύρω από την πράσινη πολιτική; Ένα κόμμα που θα θέσει ως προτεραιότητα την επίλυση των προβλημάτων των πολιτών, όχι το προσωπικό βόλεμα. Ένα πράσινο κόμμα που δεν θα ετεροκαθορίζεται, δεν θα χρηματοτοδείται από άλλα κόμματα για να υπάρξει, δεν θα επιβιώνει χάρη στους διορισμούς και το πελατειακό σύστημα των κυβερνώντων, δεν θα ανέχεται τον τυχοδιωκτισμό για να μπορεί να επιβιώνει.
Είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ φανερή η έλλειψη ενός τέτοιου πράσινου κόμματος, τώρα που τέλειωσαν οι ψευδαισθήσεις και οι κυβερνώντες κατάφεραν να γκρεμίσουν την διάθεση, την όποια διάθεση για βαθιές πολιτικές αλλαγές, τώρα που οι κυβερνώντες κατάφεραν να κάνουν πιο δημοφιλείς από αυτούς τους "αντιμνημονιακούς" τις προηγούμενες κυβερνήσεις των μνημονίων!
 
Χρειάζεται, όμως, αρετή, τόλμη, καινούριες ιδέες, δέσμευση για το κοινό καλό, αυτοπροσδιορισμός των πράσινων πολιτικών. Και ξεκάθαρη απόσταση από όσα οδήγησαν στην χρεοκοπία....