turkey coup2

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουμε - με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος και τις συνέπειές του - την αλληλεγγύη μας προς τους πολίτες της Τουρκίας και υποστηρίζουμε σταθερά την απαίτηση ενός μεγάλου τμήματος της τουρκικής κοινωνίας για περισσότερη δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ειρηνική επίλυση του Κουρδικού. Αυταρχικές προοπτικές είτε με ενίσχυση του Ερντογάν είτε με επικράτηση στρατιωτικού καθεστώτος δεν είναι κάτι που θα βοηθήσει την Τουρκική κοινωνία να επιλύσει τα σημαντικά προβλήματα που έχει.

Δεν μπορούμε– προς το παρόν – να ξέρουμε το ιδεολογικό στίγμα όσων συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος (κεμαλιστές ή τζιχαντιστές) ή αν αυτή η απόπειρα ήταν μια σκευωρία κάποιων δυνάμεων μέσα στο βαθύ κράτος για να ενισχυθεί ο ρόλος του Ερντογάν. Βέβαια, η οθωμανική αυτοκρατορία αλλά και η Τουρκία – όπως και άλλες χώρες στην ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας – έχουν μεγάλη παράδοση εμπλοκής του στρατού στις πολιτικές εξελίξεις καθώς και στρατιωτικών εξεγέρσεων και πραξικοπημάτων, και πρόσφατα, μέσα στον 20ο αιώνα. Στην Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν ιδιαίτερα πολλές και συχνές οι εξεγέρσεις των γενιτσάρων. Από το 1800 και μετά στην Οθωμανική αυτοκρατορία και στην Τουρκία, έχουν οργανωθεί τουλάχιστον 8 στρατιωτικά πραξικοπήματα.

turkey coup

Είναι γεγονός ότι η όλη απόπειρα ήταν μια κακά οργανωμένη επιχείρηση. Πάντως, στη σημερινή εποχή των σόσιαλ μίντια, πραξικοπήματα δεν μπορούν να επιβληθούν μέσω των τανκς και του ελέγχου 1-2 τηλεοπτικών σταθμών ακόμα και σε χώρες που έχουν μεγάλη «παράδοση» στρατιωτικών πραξικοπημάτων. Αυταρχικά καθεστώτα επιβάλλονται πλέον με πολύ διαφορετικούς τρόπους και αυτό θα πρέπει να είναι κάτι που δεν μπορούμε να αγνοούμε.

Είτε πρόκειται για απόπειρα πραξικοπήματος είτε για απόπειρα διαμαρτυρίας κάποιων δυσαρεστημένων μεσαίων στελεχών των ενόπλων δυνάμεων είτε για μια καλοστημένη σκευωρία – φάρσα του καθεστώτος, γεγονός είναι ότι μερικές εκατοντάδες άνθρωποι, ιδιαίτερα πολίτες έχασαν τη ζωή τους και πολλοί στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν ως πιόνια χωρίς να γνωρίζουν τι πραγματικά γίνονταν, ακολουθώντας τις διαταγές των ανωτέρων τους (ορισμένοι επικαλούνται διαταγή για «άσκηση» πρόληψης πραξικοπήματος).

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να τοποθετηθεί με σαφήνεια σε 4 βασικά και κρίσιμα θέματα:

-   Ενίσχυση της δημοκρατίας στην Τουρκία, όχι διολίσθηση σε ένα ιδιαίτερα προσωποπαγές κι αυταρχικό καθεστώς Ερντογάν

-    Ειρήνευση στην Τουρκία, ειρηνική επίλυση του Κουρδικού, ειρηνικές σχέσεις με όλους τους γείτονες

-   Αποτροπή επανόδου της θανατικής ποινής,

-  Παρακολούθηση των εξελίξεων ώστε να τηρηθούν κανόνες δικαίου και να μην προωθηθούν μαζικές εκκαθαρίσεις επί δικαίων κι αδίκων με επίκληση της απόπειρας πραξικοπήματος. Το κράτος δικαίου πρέπει να ισχύει σε μια δημοκρατία, δεν είναι ένα θέμα-λάστιχο να προσαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις.

 

democracy2

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είμαστε υπέρ ενός πάγιου εκλογικού συστήματος απλής αναλογικής και κατάργησης του μπόνους είτε αυτό προσδιορίζεται στις 50 είτε στις 30 είτε στις 10 έδρες, υπέρ ενός εκλογικού συστήματος που θα διαμορφώσει σταδιακά μια νέα κουλτούρα πολιτικού διαλόγου και προγραμματικών συνεργασιών, συμμετοχικής δημοκρατίας και διεύρυνσης των δημοκρατικών θεσμών.  Είμαστε αντίθετοι/ες σε ένα εκλογικό σύστημα που διαμορφώνει κυβερνητικές πλειοψηφίες χάρη στο εκλογικό σύστημα, όχι γιατί η κοινωνία δίνει την εμπιστοσύνη της κατά πλειοψηφία σε ένα ή περισσότερα κόμματα ώστε να σχηματίσουν κυβέρνηση. Υποστηρίζουμε ένα εκλογικό σύστημα που διασφαλίζει την συνεχή ανανέωση της εμπιστοσύνης μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνίας μέσω του διαλόγου και της συνεχούς κριτικής αποτίμησης. Είναι φανερό ότι δεν μπορεί πλέον να εξουσιοδοτείται άνευ όρων μια κυβερνητική πλειοψηφία (διαμορφωμένη συχνά από τον εκλογικό νόμο) για την εφαρμογή ενός οποιουδήποτε κυβερνητικού προγράμματος, ακόμα και αν αυτό είναι σε άλλη κατεύθυνση από αυτό για το οποίο ψηφίστηκαν τα κόμματα που σχηματίζουν κυβέρνηση.  

Το Σύνταγμα της  Ελλάδας ορίζει ως θεμελιώδη αρχή την ισότητα των ελλήνων  πολιτών κάτι το οποίο συνεπάγεται εκτός των άλλων και την ισοτιμία της ψήφου, δηλαδή κάθε ψήφος των πολιτών μετράει με τον ίδιο τρόπο.  Στην πράξη αυτό παραβιάζεται κατάφωρα αφού μέχρι σήμερα εφαρμόζονται ακραίες διακρίσεις και ένα πλειοψηφικό  σύστημα το οποίο χωρίζει τους ψηφοφόρους σε τρεις κατηγορίες: 

-Στους  ψηφοφόρους  του  πρώτου σε εκλογική δύναμη  κόμματος,  το οποίο παίρνει το  λεγόμενο μπόνους  των 50 εδρών. Σε αυτή την περίπτωση κάθε ψήφος πολίτη που κατευθύνθηκε στο πρώτο κόμμα μετράει ως 1,3 ψήφος και όχι ως 1 ψήφος

-Στους ψηφοφόρους των κομμάτων  που  πέτυχαν ποσοστά άνω του 3%.  Σε αυτή την περίπτωση κάθε ψήφος μετράει για κάτι μικρότερο από το 1, και ορισμένες έδρες από αυτά τα κόμματα μεταφέρονται στο πρώτο κόμμα μέσω του μπόνους.

-Στους ψηφοφόρους των κομμάτων που δεν  μπήκαν  στην Βουλή εξαιτίας του ορίου εισόδου  στο 3%. Οι ψήφοι των ψηφοφόρων αυτών  μετράνε μηδέν (Ο) ως προς τα κόμματα που ψήφισαν, και μάλιστα μεταφέρονται σε άλλα κόμματα, και πιο συγκεκριμένα μέσω του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα (η κυβέρνηση με την πρότασή της θέλει να μεταφέρονται στον συνασπισμό κομμάτων που θα σχηματίζει κυβέρνηση).

Στις   τελευταίες  εκλογές το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που βρεθήκαν   εκτός Βουλής και της αποχής ξεπέρασε το 50%. Η κυβερνητική πλειοψηφία εκλέχτηκε στην πραγματικότητα από το 19,57% του πραγματικού εκλογικού σώματος αλλά διαθέτει  το 51% των βουλευτικών εδρών! Το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που έμειναν εκτός Βουλής στις εκλογές του Σεπτεμβρίου  2015 ήταν 6,5%, ενώ σε προηγούμενες εκλογές είχε ξεπεράσει το 15%. Οι ψηφοφόροι αυτών των κομμάτων δεν εκπροσωπούνται στη Βουλή εξαιτίας και του εκλογικού νόμου. Στις τελευταίες εκλογές το πρώτο, κυρίως, κόμμα έκλεψε κυριολεκτικά 19 έδρες από τα εκτός βουλής κόμματα. Με παρόμοια εκλογικά συστήματα φιμώνετε ένα σημαντικό ποσοστό του εκλογικού σώματος!

Η υιοθέτηση ενός εκλογικού συστήματος απλής αναλογικής που συνδυάζεται όμως και με κατάργηση του ορίου του 3% αποτελεί όχι μόνο πράξη αποκατάστασης της ισοτιμίας της ψήφου των πολιτών αλλά και σημαντικό κίνητρο για να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα εκείνοι οι συμπολίτες, εκείνες οι συμπολίτισσες που επιλέγουν την αποχή.

Απέναντι σε όσους/ες υποστηρίζουν ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε ακυβερνησία και αστάθεια, θέλουμε να αντιτείνουμε ότι το αποτέλεσμα των εκλογών πρέπει να διαμορφώνεται με βάση τις επιλογές των πολιτών κι όχι με τα «κόλπα» του εκλογικού συστήματος. Αλλά, πράγματι, θεωρούμε ότι η απλή αναλογική δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί  χωριστά από το ευρύτερο πολιτικό, δημοκρατικό και συνταγματικό πλαίσιο και την πολιτική κουλτούρα. Απαιτούνται ευρύτερες αλλαγές, τις οποίες και υποστηρίζουμε. Η απλή αναλογική είναι ένα εκλογικό σύστημα, που για να αποδίδει, να είναι αποτελεσματικό και να οδηγεί σε πολιτικές λύσεις πρέπει να στηρίζεται σε:

- Μια διοίκηση που έχει συνέχεια και αποτελεσματικότητα, δεν αποτελεί τρόπαιο κάθε φορά του κόμματος ή των κομμάτων που κερδίζουν την πλειοψηφία. Απαιτείται, λοιπόν, απεξάρτηση της διοίκησης από τα κόμματα.

- Κόμματα που λειτουργούν δημοκρατικά και δεσμεύονται από προγράμματα. Μέχρι σήμερα τα ελληνικά κόμματα αποδεικνύονται μεγάλοι παραμυθάδες, άλλα λένε πριν τις εκλογές ή όταν είναι εκτός κυβέρνησης και άλλα κάνουν όταν μετέχουν στην κυβέρνηση.

- Ένα συνταγματικό και πολιτικό πλαίσιο που δίνει σοβαρό ρόλο στην κοινωνία των πολιτών και δεν διασφαλίζει το μονοπώλιο της πολιτικής στα κόμματα και μόνο. Μια τέτοια αλλαγή στον πυρήνα του πολιτικού συστήματος θα πρέπει να δίνει έμφαση στην πρωτοβουλία των πολιτών ακόμα και ως προς την δυνατότητα υποβολής προτάσεων νόμου ή απόρριψης μετά από δημοψήφισμα ενός νόμου, καθώς και στην  διενέργεια δημοψηφισμάτων είτε με πρωτοβουλία ενός αριθμού πολιτών είτε με πρωτοβουλία της Βουλής, όχι μόνο με πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Δημοψηφίσματα θα πρέπει να μπορούν να πραγματοποιηθούν τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο (στο σύνολο της ΕΕ την ίδια μέρα), όσο και σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για όλα τα θέματα εκτός από αυτά που διασφαλίζονται από τα θεμελιώδη δικαιώματα. Όμως για να έχουν βαρύνοντα λόγο τα δημοψηφίσματα και να μην εκφυλιστούν πρέπει να υπάρχουν δεσμευτικές προϋποθέσεις αλλά να είναι συμφωνημένος και  ο τρόπος με τον οποίο διεξάγονται αυτά, ώστε να μην μετατρέπονται σε καρικατούρες λαϊκής έκφρασης. Μεταξύ άλλων τα ερωτήματα που τίθενται θα πρέπει να είναι κατανοητά  στους πολίτες ερωτήματα, να τηρούνται πάγιες διαδικασίες ως προς τον χρόνο και τον τρόπο διεξαγωγής, που διασφαλίζουν ουσιαστικό και ισότιμο διάλογο. Υπάρχει σοβαρή εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για να διαμορφώσουμε ένα αξιόπιστο πλαίσιο στη χώρα μας.

- Ένα νέο μοντέλο κοινοβουλευτικής λειτουργίας που αφενός υποχρεώνει σε διαβούλευση με την κοινωνία, διαφάνεια και συνεχή λογοδοσία των βουλευτών και των κομμάτων κι αφετέρου δίνει ουσιαστικό ρόλο στους βουλευτές (τόσο στην προετοιμασία και υποβολή σχεδίων νόμου όσο και γενικότερα στην διαμόρφωση των πολιτικών), ενώ απαγορεύει τη διαγραφή βουλευτών από τον αρχηγό και εν γένει μέσω αντιδημοκρατικών διαδικασιών λόγω διαφοροποίησής τους σε νομοθετικό έργο. 

- Αποσύνδεση της εκλογής προέδρου της δημοκρατίας από την πρόωρη προσφυγή σε εκλογές.  Η σχετική νομοθεσία σήμερα εμπλέκει την εκλογή του προέδρου με τακτικές κινήσεις των κομμάτων που στοχεύουν στην διενέργεια πρόωρων εκλογών.   

HDP2
Οι ευρωβουλευτές όλων των πολιτικών ομάδων επέκριναν την απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου υπό την πίεση του Ερντογάν να άρει την ασυλία 138 βουλευτών του, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκουν στην φίλο-κουρδική αντιπολίτευση, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την άσκηση ποινικών διώξεων εις βάρος τους. Στους βουλευτές αυτούς περιλαμβάνονται σχεόν όλοι οι βουλευτές του HDP, Κόμματος Δημοκρατίας του Λαού,όπου συμμετέχουν όχι μόνο φιλοκούρδοι αλλά και όσοι επιζητούν ειρηνική λύση στο κουρδικό, ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών, σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, ουσιαστική δημοκρατία στην Τουρκία, προστασία του περιβάλλοντος κα.
 
Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί το κράτος δικαίου και την ελευθερία της έκφρασης καθώς και την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Ορισμένοι ευρωβουλευτές χαρακτήρισαν την απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου ως μια προσπάθεια του προέδρου Ερντογάν να φιμώσει την αντιπολίτευση, να αλλάξει το σύνταγμα και να αυξήσει τις εξουσίες του, κάτι που, όπως είπαν, έρχεται σε αντίθεση με τις ευθύνες της Τουρκίας για διασφάλιση της σταθερότητας των θεσμών της στα πλαίσια της ενταξιακής της πορείας στην ΕΕ. Οι εξελίξεις είναι πιθανόν να οδηγήσουν και σε κατάρρευση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες,