"Μπαίνει σε νέα φάση η επικίνδυνη διαδικασία μεταφοράς και καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας εν πλω, καταμεσής της Μεσογείου. Τα χημικά όπλα της Συρίας πρέπει να καταστραφούν αλλά με διαφανείς διαδικασίες και με τρόπο ασφαλή για το περιβάλλον και την υγεία. Είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση όχι μόνο των αρχών αλλά και των επιστημόνων, και η όλη διαδικασία να παρακολουθείται από ανεξάρτητους επιστήμονες. Η επιχείρηση πραγματοποιείται με αδιαφανείς διαδικασίες, το σκάφος δεν είναι ιδιαίτερα ασφαλές για τον σκοπό που θα χρησιμοποιηθεί, υπάρχει μηδενική πληροφόρηση προς τις τοπικές κοινωνίες ακόμα και τις κυβερνήσεις, αφού θεωρείται στρατιωτική επιχείρηση που συντονίζεται από τον ΟΗΕ και εποπτεύεται από το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Σύμβασης για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων. Δεν παύει όμως να είναι μεταφορά επικίνδυνων ουσιών και επεξεργασία με μέθοδο που δεν αποκλείει πιθανούς κινδύνους για το περιβάλλον", δηλώνει ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Πράσινων και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου με τον Οικολογικό Άνεμο.

"Με την ιδιότητά μου ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου προτείνω την άμεση παρέμβαση των Περιφερειακών Συμβουλίων Ν. Αιγαίου και Κρήτης, σε συνεργασία με άλλες Μεσογειακές περιφέρειες και την Ένωση Θαλασσίων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR), καθώς και επαγγελματικών ενώσεων και εμπορικών επιμελητηρίων, για να θέσουμε την ελληνική κυβέρνηση, τον ΟΗΕ και τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων προ των ευθυνών τους σε ότι αφορά την επαρκή ενημέρωση των περιφερειακών / εθνικών αρχών και των πολιτών για την εξέλιξη της πολύ επικίνδυνης διαδικασίας σε μια κλειστή θάλασσα όπως η Μεσόγειος. Από τη στιγμή που δεν απέτρεψαν αυτή τη διαδικασία να συμβεί εν πλω στη Μεσόγειο, μετά και την άρνηση πολλών χωρών να την φιλοξενήσουν, οφείλουν να μας ενημερώσουν πιο αναλυτικά για το σχέδιο καταστροφής αλλά και τα μέτρα που έχουν λάβει για την αποφυγή και αντιμετώπιση πιθανού ατυχήματος", τόνισε ο Νίκος Χρυσόγελος.

Το ζήτημα έχει αναδείξει εδώ και καιρό ο Νίκος Χρυσόγελος με συνεντεύξεις σε μέσα ενημέρωσης της Αλβανίας, όταν έγινε αρχικά προσπάθεια να φιλοξενήσει στο έδαφος της την καταστροφή των χημικών. Στην συνέχεια κατέθεσε επείγουσες επίκαιρες ερωτήσεις προς την Κομισιόν και την Λαίδη Άστον, Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, [1], χωρίς όμως να έχει πάρει ακόμα απάντηση, αν και έχει παρέλθει το όριο των 3 εβδομάδων όπου πρέπει να απαντήσει η Κομισιόν. Σχετική ερώτηση έχει συνυπογράψει, επίσης, με μεγάλο αριθμό ευρωβουλευτών από διάφορες πολιτικές ομάδες και χώρες. Στο σχετικό ψήφισμα για την Συρία που υπερψήφισε το Ευρωκοινοβούλιο πρόσφατα υιοθετήθηκε η πρόταση του Νίκου Χρυσόγελου και των Πράσινων για διαφάνεια, πλήρη ενημέρωση των εθνικών και περιφερειακών αρχών καθώς και λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για αποτροπή οποιουδήποτε κινδύνου που μπορεί να προκύψει από την διαδικασία καταστροφής των χημικών όπλων [2].

Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να διασκεδάσει τις εύλογες ανησυχίες επιστημόνων και της κοινωνίας των πολιτών για την ασφάλεια αυτής της επιχείρησης, παρά τις διαφορετικές απαντήσεις που είχε δώσει στους έλληνες ευρωβουλευτές κατά την σχετική συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, ο υπουργός εξωτερικών, εκπροσωπώντας το Συμβούλιο της ΕΕ.

Η καταστροφή των χημικών όπλων εν πλω, μια διαδικασία που πραγματοποιείται για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, εγείρει πολλά ζητήματα ασφάλειας της ναυσιπλοΐας και προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος και των παράκτιων κοινωνιών, ενώ θέτει ερωτηματικά σε σχέση με διάφορες διατάξεις της Ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσία. Το γεγονός ότι χαρακτηρίζεται η όλη επιχείρηση στρατιωτική δεν αίρει τους κινδύνους για το περιβάλλον και την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας του αλλά κι αναζήτησης πιο ασφαλούς μεθόδου ή/και τοποθεσίας καταστροφής.

Τα άρθρα 30-31 της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS προβλέπουν ελέγχους και ευθύνη του Κράτους, του οποίου τη σημαία φέρει το σκάφος σε περίπτωση ατυχήματος. Στην εν λόγω περίπτωση η σημαία του σκάφους όπου θα γίνει η επεξεργασία είναι των ΗΠΑ, οι οποίες όμως δεν έχουν υπογράψει την UNCLOS γεγονός που δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για το τρόπο που θα αντιμετωπίσουν πιθανό ατύχημα.

Επίσης, η μεταφορά των χημικών ουσιών καλύπτεται από τους κανονισμούς της SOLAS Κεφάλαιο VII - Μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων και MARPOL, Παράρτημα II - Κανονισμοί για τον Έλεγχο της Ρύπανσης από επιβλαβείς υγρές ουσίες [3] που θέτουν τα διεθνή πρότυπα για την ασφαλή μεταφορά δια θαλάσσης επικίνδυνων χημικών ουσιών, προσδιορίζοντας τα πρότυπα σχεδιασμού και κατασκευής των πλοίων που εμπλέκονται σε τέτοιες μεταφορές και τον εξοπλισμό που πρέπει να φέρουν έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για το πλοίο, το πλήρωμά του και να το περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των προϊόντων που μεταφέρονται. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η Οδηγία 2004/35/ΕΕ [4] σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας προβλέπει ότι "…εφόσον μια περιβαλλοντική ζημία δεν έχει ακόμα επέλθει, υφίσταται όμως άμεσος κίνδυνος επέλευσής της, ο φορέας διαχείρισης μιας μονάδας πρέπει να λάβει δίχως καθυστέρηση τα απαραίτητα μέτρα αποτροπής...". Στην ΕΕ μια ενδοκοινοτική διακομιδή αποβλήτων γίνεται σύμφωνα με τον Κανονισμό 1013/2006 [5] για τις μεταφορές αποβλήτων, ο οποίος προβλέπει Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, πρωτόκολλα και αναλυτικές διατυπώσεις από αμφότερες τις χώρες αποστολής και παραλαβής.

________________________________________

[1]http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+P-2014-000194+0+DOC+XML+V0//EL και http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-%2f%2fEP%2f%2fNONSGML%2bWQ%2bE-2014-000443%2b0%2bDOC%2bWORD%2bV0%2f%2fEN

[2] Τελικό ψήφισμα για Συρίαhttp://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=P7-RC-2014-0141&language=EL

Το ψήφισμα που είχαμε υποβάλλει οι Πράσινοι http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B7-2014-0144&language=EL

[3]http://www.imo.org/OurWork/Environment/PollutionPrevention/ChemicalPollution/Pages/Default.aspx

[4] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:143:0056:0075:el:PDF

[5] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2006R1013:20100516:EL:PDF

Επείγουσα ερώτηση που βασίζεται στις πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για την καταστροφή επάνω στο πλοίο της ναυτικής διοίκησης των ΗΠΑ MV Cape Ray, πιλοτικά ή σε πραγματικές συνθήκες, των χημικών όπλων της Συρίας με τη μέθοδο της υδρόλυσης στα διεθνή ύδατα μεταξύ Ιταλίας, Ελλάδας, Λιβύης και Μάλτας κατέθεσε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Πράσινων, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Ο Διεθνής Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων έχει αναλάβει την καταστροφή των περίπου 1400 τόνων των Συριακών χημικών όπλων μέχρι τα μέσα του 2014. Μετά την άρνηση αρκετών χωρών (Αλβανία, Βέλγιο, Νορβηγία κ.α.) να φιλοξενήσουν στην επικράτειά τους αυτή την διαδικασία, οι ΗΠΑ πρότειναν τη χρησιμοποίηση της μεθόδου υδρόλυσης που έχει αναπτύχθει για την αδρανοποίηση. Το πρώτο φορτίο χημικών έχει ήδη αποπλεύσει από τη Συρία με προορισμό την Ιταλία, όπου θα μεταφορτωθεί στα Αμερικάνικα πλοία για να ξεκινήσει η διαδικασία σύντομα.

Όπως δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, «Δεν θέλουμε να προκαλέσουμε πανικό. Ζητάμε ενημέρωση από την Κομισιόν και περισσότερη διαφάνεια και πληροφόρηση, ώστε η καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας να γίνει πράγματι με ασφάλεια, με μεθόδους που δεν θα έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και στις ανθρώπινες κοινότητες. Χρειάζεται να απαντηθούν τα ερωτήματα που θέτουν επιστήμονες ως προς την μέθοδο. Αν διαπιστωθεί ότι δεν είναι ασφαλής η καταστροφή των χημικών όπλων με αυτή τη μέθοδο, να υπάρξουν εναλλακτικές πιο ασφαλείς. Η διαχείριση τέτοιου είδους ουσιών χρειάζεται μεγάλη προσοχή, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να αποτεθούν σε μια κλειστή θάλασσα, όπως η Μεσόγειος. Η μέθοδος δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί για καταστροφή αυτών των χημικών και μάλιστα σε θάλασσα. Είναι γεγονός ότι στο παρελθόν οι περιβαλλοντικές ανησυχίες δεν λαμβάνονταν υπόψη και ποσότητες χημικών όπλων είχαν απορριφθεί στη θάλασσα. Σήμερα, όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι αποδεκτό αφού υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι».

Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης:

Θέμα: Καταστροφή χημικών όπλων της Συρίας σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου και ενδεχόμενες επιπτώσεις

Το πρώτο πλοίο με φορτίο από το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας έφυγε από το λιμάνι της Λατάκειας στις 7/1/2014, για την Ιταλία [1], όπου οι «πιο κρίσιμες» χημικές ουσίες θα φορτωθούν στο πλοίο της ναυτικής διοίκησης των ΗΠΑ MV Cape Ray και θα καταστραφούν με τη μέθοδο της υδρόλυσης στα διεθνή ύδατα μεταξύ Ιταλίας, Ελλάδας, Λιβύης και Μάλτας. Η όλη επιχείρηση είναι υπό τον συντονισμό των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χρήσης Χημικών Όπλων. Εκατοντάδες τόνοι χημικών όπλων, μεταξύ των οποίων «αέριο μουστάρδας» και νευροτοξικό «σαρίν» πρέπει να καταστραφούν, όμως, Έλληνες επιστήμονες έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για το αν τα χημικά αυτά μπορούν να αδρανοποιηθούν μόνο με υδρόλυση [2]. Αν τα υπολείμματα διατεθούν στη θάλασσα υπάρχουν ανησυχίες για πιθανούς κινδύνους για τα οικοσυστήματα, την αλιεία, τους θαλάσσιους οργανισμούς και την παράκτια ζώνη. Η μέθοδος δεν έχει χρησιμοποιηθεί για αυτά τα χημικά και μάλιστα στη θάλασσα [3], πολύ περισσότερο σε κλειστή θάλασσα, όπως η Μεσόγειος με ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές [4]. Η ζώνη όπου φαίνεται ότι θα γίνουν οι διαδικασίες καταστροφής και πιθανόν διάθεσης των υπολειμμάτων επεξεργασίας είναι σημαντική για τη βιοποικιλότητα [5], [6] τις παράκτιες κοινότητες και τους αλιείς.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Είναι σε γνώση της το συγκεκριμένο σχέδιο; Έχει σχετικές διασφαλίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΗΕ και του Οργανισμού για την Απαγόρευση Χρήσης Χημικών Όπλων; Τα υπολείμματα πρόκειται να διατεθούν στη θάλασσας ή αλλού;

2. Είναι η διαδικασία συμβατή με τις διατάξεις της Σύμβασης και του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου για την Αποφυγή Ρύπανσης της Θάλασσας [7]; Έχουν εκπονηθεί ειδικές μελέτες για τυχόν επιπτώσεις σε θαλάσσια οικοσυστήματα, είδη και παράκτιες κοινότητες;

3. Προτίθεται να ενημερώσει την επιστημονική κοινότητα, το Ευρωκοινοβούλιο και την κοινή γνώμη για την ακριβή διαδικασία και ταυτότητα των χημικών ουσιών που θα καταλήξουν τυχόν στη θάλασσα και πιθανές επιπτώσεις τους στο θαλάσσιο περιβάλλον;

4. Προτίθεται να παρακολουθήσει στενά την διαδικασία και να συμβάλλει πιθανόν σε ασφαλέστερη μέθοδο καταστροφής των χημικών όπλων;

[1] http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-25642463

[2] http://www.haniotika-nea.gr/toxiki-apili/#ixzz2ppUWhuas

[3] http://www.reuters.com/article/2013/12/05/us-usa-syria-idUSBRE9B40VP20131205

[4] http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0011842

[5] http://www.cetaceanhabitat.org/view_news.php?select=20)

(http://www.pelagosinstitute.gr/gr/prostasia/prostatevomenes_perioches.html

[6] http://www.rac-spa.org/node/597

[7] http://www.imo.org/OurWork/Environment/LCLP/Pages/default.aspx

17^ο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος

Αθήνα, 9-11 Νοεμβρίου 2012

Στο πλαίσιο του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος -ΕΠΚ στην Αθήνα, σημαντική υπήρξε η Συνάντηση του Πράσινου Μεσογειακού Δικτύου –ενός από τα Πράσινα Περιφερειακά Δίκτυα του ΕΠΚ. Στη Συνάντηση, που συντονίστηκε από τον Ισπανό Stephane  Sitbon  Gomez, συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των Μεσογειακών χωρών της ΕΕ αλλά και των Βαλκανίων, ενώ από ελληνικής πλευράς ο Γιώργος Φαρφαράς – Θεσσαλονίκη και η Χριστίνα Ευθυμιάτου -Νάξος.

Στη Συνάντηση συμφωνήθηκε από τους συμμετέχοντες να γίνουν κοινές δράσεις (συναντήσεις, καμπάνιες, επιμορφωτικά σεμινάρια) σε κοινά θέματα αιχμής των Μεσογειακών χωρών, όπως η διαχείριση νερού και οι δασικές πυρκαγιές (ιδιαίτερα στην προοπτική της κλιματικής αλλαγής), η διαχείριση απορριμμάτων, η αλιεία με έμφαση στην παράκτια, η μετανάστευση, οι μεταφορές στα μικρά νησιά, η παραγωγή τροφίμων και η διάθεσή του στο τουριστικό κύκλωμα και οι ακτές και ο τουρισμός. Ο Γιώργος Φαρφαράς αναφέρθηκε στο θέμα του ποδηλατικού τουρισμού, για τον οποίο πρόσφατα δημοσιεύτηκε Έκθεση της ΕΕ[1], ως μία μορφή ήπιου τουρισμού, βιώσιμης μετακίνησης αλλά και μεταφορών προϊόντων στα αστικά κέντρα.

Συμφωνήθηκε, επίσης, από τους συμμετέχοντες να υπάρξει συντονισμός ώστε να αποτελέσει το Δίκτυο την φωνή του Νότου στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες κρίσης που επικρατούν στις χώρες. Για την καλύτερη αλληλοενημέρωση των μελών προτάθηκε να προετοιμαστεί από τον καθένα μια σύντομη έκθεση σχετικά με τα κοινά ζητήματα αιχμής στις συγκυρία της κρίσης. Στην Ομάδα πρωτοβουλίας ανέλαβε Συντονιστής ο Ισπανός Stephane  Sitbon  Gomez και μέλη ο Γιώργος Φαρφαράς και η Εύη Θεοπέμπτου από την Κύπρο.