Εξορύξεις – Μεταλλουργία

16 Οκτωβρίου 2012

Σκουριές Χαλκιδικής: Η (αυτο)καταστροφή πρέπει να σταματήσει!

Ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου για την υλοτόμηση στις Σκουριές Χαλκιδικής

Το ζήτημα της υλοτόμησης δάσους στην περιοχή Σκουριές στη Χαλκιδική για να διευκολυνθεί η εξόρυξη χρυσού από την εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» φέρνει στο Ευρωκοινοβούλιο με κατεπείγουσα γραπτή ερώτησή του προς την Κομισιόν ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, Νίκος Χρυσόγελος.

Πρόκειται για την έναρξη της υλοτόμησης αρχέγονου δάσους συνολικής έκτασης 3.273 στρεμμάτων στις Σκουριές και 857 στρεμμάτων στον Κοκκινόλακκα για την κατασκευή χώρου απόθεσης επικινδύνων αποβλήτων. Σύμφωνα, όμως, με την απόφαση παραχώρησης δάσους, η έναρξη της υλοτόμησης προϋποθέτει την ύπαρξη Ειδικής Έγκρισης Επέμβασης του δασικού νόμου καθώς και Έγκρισης Τεχνικής Μελέτης για όλα τα σχεδιαζόμενα υποέργα. Από όλα αυτά, όμως, υπάρχει μόνο η Έγκριση Τεχνικής Μελέτης για το “υποέργο Σκουριές” που επιτρέπει αποκλειστικά και μόνο τη διαμόρφωση της κύριας οδού πρόσβασης του μεταλλείου Σκουριών και την κατασκευή ράμπας και φρέατος του υπόγειου μεταλλείου Σκουριών. Αλλά ακόμα και για να εγκριθούν αυτές οι Τεχνικές Μελέτες προϋποτίθεται η ύπαρξη εγκεκριμένου Επενδυτικού Σχεδίου που επίσης δεν υπάρχει.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης που διευκρινίζει προς το αρμόδιο Δασαρχείο Αρναίας ότι «η υπηρεσία σας θα επιτρέψει τις επεμβάσεις που αφορούν, τόσο τους χώρους που καταλαμβάνουν αυτά καθαυτά τα έργα, όσον και τους χώρους επεμβάσεων που εξαρτώνται άμεσα από αυτά (πχ δρόμοι προσπέλασης σε αυτά κλπ) και θα εκδώσει τα ανάλογα πρωτόκολλα εγκατάστασης υλοτομικών εργασιών μόνο μετά την προσκόμιση των εγκεκριμένων μελετών των προσαρτημάτων 3,4 και 5 του υποέργου “Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Σκουριών”», που όμως δεν υπάρχουν.

Παρόλα αυτά μετά από μεσολάβηση υπηρεσίας του ΥΠΕΚΑ το δασαρχείο Αρναίας υποχρεώθηκε να επιτρέψει την εκτέλεση των υλοτομικών εργασιών, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει και προχωρά με ταχείς ρυθμούς.

Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά: «Η υλοτόμηση του αρχέγονου δάσους ήδη ξεκίνησε και μάλιστα παράτυπα. Πέρα από την προφανή και αδιαπραγμάτευτη ανάγκη τήρησης της νομιμότητας, είναι επείγουσα ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν βοηθάει τη χώρα ακόμα και αυτή την περίοδο της κρίσης η προώθηση επενδύσεων που καταστρέψουν μια περιοχή μακροχρόνια. Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις αλλά αυτές πρέπει να είναι προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, και σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να προσθέσουμε στο δημοσιονομικό χρέος περισσότερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό χρέος. Η εξόρυξη χρυσού είναι μια εξαιρετικά ρυπογόνος οικονομική δραστηριότητα που υπονομεύει το μέλλον των περιοχών στις οποίες ασκείται. Σε κάθε περίπτωση οι επενδύσεις πρέπει να έχουν την αποδοχή των τοπικών κοινωνιών και το όφελος να είναι φανερό και για τη χώρα και για την κοινωνία. Αυτή η επένδυση έχει ξεσηκώσει την αντίδραση της κοινωνίας, τις αντιρρήσεις πολλών φορέων, ενώ έχει αμφισβητηθεί τεκμηριωμένα το επιχείρημα ότι προσφέρει οφέλη άλλα από αυτά για την εταιρία. Οι υποσχέσεις για προσλήψεις σε μια περιοχή που πλήττεται από την ανεργία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανυπολόγιστη καταστροφή των φυσικών πόρων της Χαλκιδικής που ξεκίνησε να συντελείται αυτές τις μέρες. Είναι στο χέρι μας να βρούμε εναλλακτικές λύσεις που θα αντιμετωπίζουν και το οξύ πρόβλημα της ανεργίας αλλά και την προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης, αρκεί να υπάρξει η πολιτική βούληση να τις αναζητήσουμε! Προτάσεις που συνδυάζουν οικονομική δραστηριότητα, κοινωνικό όφελος, προστασία του περιβάλλοντος και δημιουργία θέσεων εργασίας υπάρχουν, εμποδίζεται όμως η προώθησή τους γιατί κυριαρχεί η αντίληψη ότι η κρίση θα αντιμετωπιστεί με επιστροφή σε εποχές όπου η προστασία του περιβάλλοντος θεωρούνται εμπόδιο και όχι ευκαιρία. Είναι επικίνδυνο ότι η περιβαλλοντική πολιτική δέχεται τόσο δημόσια όσο και μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες πρωτοφανή επίθεση. Θα είναι εγκληματικό αν μαζί με το οικονομικό χρέος προσθέσουμε και ένα ακόμα μεγαλύτερο περιβαλλοντικό χρέος στα παιδιά μας. Σε κάθε περίπτωση αυτόι δεν πρέπει να γίνει άλλη μια φορά χωρίς ξεκάθαρη συζήτηση με τους πολίτες για το αν είναι διατεθιμένοι να δεχτούν παρόμοιες επολογές»

(Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης)

Θέμα: «Παράτυπη εντολή καταστροφής δάσους από το ελληνικό υπουργείο περιβάλλοντος για να διευκολυνθεί η έναρξη επιφανειακής εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική»

Το Δασαρχείο Αρναίας προσφάτως υπέγραψε με την εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» “Πρωτόκολλο Εγκατάστασης και Υλοτόμησης” για την υλοτόμηση όλων των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στην 7633/2012 απόφαση παραχώρησης δάσους του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης. Η απόφαση αυτή αφορά 3.273 στρέμματα αρχέγονου δάσους στις Σκουριές και 857 στρέμματα στον Κοκκινόλακκα για την κατασκευή χώρου απόθεσης επικινδύνων αποβλήτων. Η υλοποίηση της εν λόγω απόφασης έχει ήδη ξεκινήσει και προχωρά με ταχείς ρυθμούς [1]. Ο όρος 14 της 7633/2012 όμως προϋποθέτει την ύπαρξη Ειδικής Έγκρισης Επέμβασης του δασικού νόμου 998/79 και Έγκρισης Τεχνικής Μελέτης για όλα τα σχεδιαζόμενα υποέργα, από τα οποία όμως υπάρχει μόνο Έγκριση Τεχνικής Μελέτης για το “υποέργο Σκουριές” [2]. Αυτή επιτρέπει αποκλειστικά και μόνο τη διαμόρφωση της κύριας οδού πρόσβασης του μεταλλείου Σκουριών και την κατασκευή ράμπας και φρέατος του υπόγειου μεταλλείου Σκουριών. Αλλά ακόμα και για να εγκριθούν αυτές οι Τεχνικές Μελέτες προϋποτίθεται η ύπαρξη εγκεκριμένου Επενδυτικού Σχεδίου που επίσης δεν υπάρχει. Μάλιστα, τα παραπάνω επιβεβαιώνει και ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης που διευκρινίζει προς το Δασαρχείο Αρναίας ότι «η υπηρεσία σας θα επιτρέψει τις επεμβάσεις που αφορούν, τόσο τους χώρους που καταλαμβάνουν αυτά καθαυτά τα έργα, όσον και τους χώρους επεμβάσεων που εξαρτώνται άμεσα από αυτά (πχ δρόμοι προσπέλασης σε αυτά κλπ) και θα εκδώσει τα ανάλογα πρωτόκολλα εγκατάστασης υλοτομικών εργασιών μόνο μετά την προσκόμιση των εγκεκριμένων μελετών των προσαρτημάτων 3,4 και 5 του υποέργου “Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Σκουριών”» [3], που όμως δεν υπάρχουν [4]. Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Εκτιμά ότι παρακάμπτονται οι Εγκρίσεις Τεχνικών Μελετών και η Έγκριση Επενδυτικού Σχεδίου που απαιτούνται για να δοθεί η άδεια υλοτόμησης;

2. Συμφωνεί ότι αυτό αντίκειται στην ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία; Αν ναι, τι μέτρα προτίθεται να λάβει;

________________________

[1] http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=dwyauo-DYaM

[2] Απόφαση Δ8-Α/Φ.7,49,13/2809/349/10. Φεβρ.2012

[3] «Διευκρινήσεις επί των υλοτομικών εργασιών εντός της παραχωρηθείσης έκτασης», Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, Διεύθυνση Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων, ΑΠ 21944, 28/9/2012

[4] «Ωμή παρέμβαση του Υπ. Περιβάλλοντος υπέρ της «Ελληνικός Χρυσός»», Εξάντας, 15/10/2012

Ο Χρυσός φέρνει πιο κοντά τους Βαλκάνιους Πράσινους

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η διήμερη περιοδεία του Νίκου Χρυσόγελου και κλιμακίου των Οικολόγων Πράσινων στη Βουλγαρία για συντονισμό της δράσης Ελλήνων και Βουλγάρων ενάντια στις δυσμενείς επιπτώσεις των εξορύξεων χρυσού.

“Τα Βακάνια μπορούν να περάσουν σε μια εποχή πράσινης καινοτομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε σύγχρονους τομείς της πράσινης οικονομίας. Θα αγωνιστούμε για να μην μετατραπούν σε χώρο υποδοχής ρυπογόνων παραγωγικών διαδικασιών στο όνομα της αντιμετώπισης της οικονομικης κρισης” τόνισε κατά τη διήμερη επίσκεψή του στη Βουλγαρία, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο. “Εναλλακτικές λύσεις απέναντι στην επέκταση των ορυχείων είναι η αποτελεσματική χρήση των πρώτων υλών καθώς και ανάκτησή τους από τα χρησιμοποιημένα καταναλωτικά προϊόντα. Χαρακτηριστικά, μια βιομηχανία σε ευρωπαϊκή χώρα με αντικείμενο την ανακύκλωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών ανακτά ετησίως τριπλάσια ποσότητα χρυσού από αυτή που θα εξάγει ένα ορυχείο του μεγέθους αυτού της Χαλκιδικής. Μια διαφορετική οικονομία, πιο πράσινη, και θέσεις εργασίας σε αυτήν είναι μια ρεαλιστική απάντηση στην κρίση, με θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην απασχόληση”.

Ο Νίκος Χρυσόγελος συμμετείχε μαζί με στελέχη τοπικών κινημάτων από τη Θράκη, τη Χαλκιδική και το Κιλκίς καθώς και κλιμάκιο των Οικολόγων Πράσινων, σε συναντήσεις με πρωτοβουλίες πολιτών και εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρύπανσης ή είναι αντιμέτωπες με έργα καταστροφικά για το περιβάλλον, μετά από πρόσκληση του Βουλγαρικού Κέντρου για την Πράσινη Οικονομία και του "αδελφού" κόμματος των Πράσινων της Βουλγαρίας (Zelenite).

Ο Νίκος Χρυσόγελος ήταν την Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου, στη Σόφια, ένας από τους κύριους ομιλητές σε ημερίδα με θέμα «Διαφθορά, επιπτώσεις και απειλές για τη δημόσια υγεία από τον μεταλλευτικό τομέα στη Βουλγαρία», μαζί με τους BorislavSandov (Συν-Πρόεδρος Πράσινων Βουλγαρίας), VasilKadrinov (Πράσινο Κέντρο για την Πράσινη Οικονομία),DobrinkaLolova (Ειδική στη Δημόσια Υγεία). Η συζήτηση που ακολούθησε είχε ζωντάνια και πολύ ενδιαφέρον και σε αυτή συμμετείχαν οργανώσεις πολιτών από μεταλλευτικές περιοχές της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, περιβαλλοντικές ΜΚΟ, επιστήμονες, ενώσεις μεταλλωρύχων καθώς και εκπρόσωποι μεταλλευτικών εταιριών.

Η αντιπροσωπεία των Βουλγάρων και Ελλήνων Πράσινων επισκέφθηκε, το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου, την Φιλιππούπολη (Plovdiv) και συναντήθηκε με κατοίκους της περιοχής που προσπαθούν να προστατεύσουν το παρόχθιο δάσος παραπόταμου του Maritsa (Έβρος), που είναι χαρακτηρισμένη περιοχή NATURA 2000 (Φύση 2000). Ο Δήμος και τοπικοί επιχειρηματίες επιδιώκουν να εξασφαλίσουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να κόψουν το δάσος, που είναι η ανάσα της Φιλιππούπολης (400.000 περίπου κάτοικοι) και χώρος αναψυχής τους, και στη θέση του να κατασκευάσουν, δίπλα στο υπάρχον, άλλο ένα τεχνητό κανάλι. Πριν από μερικά χρόνια είχε πάλι κοπεί ένα σημαντικό κομμάτι του για να επεκταθούν οι υπάρχουσες - κι εκτεταμένες – ναυταθλητικές εγκαταστάσεις. Ο Νίκος Χρυσόγελος και τα μέλη των Πρασίνων υπέγραψαν το κείμενο των κατοίκων που ζητάει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην σπαταλήσει ευρωπαϊκά χρήματα για αυτό το καταστροφικό για το περιβάλλον έργο. Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων υποσχέθηκε στους τοπικούς φορείς ότι θα συνυπογράψει μαζί τους επιστολή προς τις αρχές του Jessica (ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για σχέδια τοπικής ανάπτυξης) ζητώντας να μην χρηματοδοτηθεί το έργο.

Το μεσημέρι του Σαββάτου 22 Σεπτεμβρίου, η αντιπροσωπεία των Βούλγαρων Πράσινων, των Ελλήνων Οικολόγων Πράσινων και Ελλήνων εκπροσώπων των κινημάτων πολιτών ενάντια στα ορυχεία συμμετείχε στην "Ημέρα αλληλεγγύης στους κατοίκους του Κρούμοβγκραντ και δράσης ενάντια στα σχέδια εξόρυξης χρυσού" στο Κρούμοβγκραντ (Krumovgrad), που διοργάνωσαν ο Δήμος και επιτροπές πολιτών με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων, εκπροσώπων του Δήμου καθώς και γύρω τοπικών κοινοτήτων που απειλούνται από τα σχέδια για εξόρυξη χρυσού. Στην εκδήλωσαν μίλησαν, η MargitVasileva δημοτική σύμβουλος Κρούμοβγκραντ, ο Νίκος Χρυσόγελος, η MariaDamianova, μέλος της τοπικής επιτροπής κατοίκων “Ζωή για το Κρούμοβγκραντ”, ο βουλευτής της Βουλγαρικής Βουλής (με το Σοσιαλιστικό Κόμμα) από την περιοχή DimidhoMihalvski, ο BorisavSandov, συμπρόεδρος των Πράσινων της Βουλγαρίας και πολλοί από τους συμμετέχοντες κατοίκους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δήμος έχει εκφράσει ομόφωνα την αντίθεσή του στα σχέδια εξόρυξης χρυσού. Η περιοχή όπου σχεδιάζεται το ορυχείο χρυσού ανήκει στο δίκτυο περιοχών NATURA 2000 και περιλαμβάνει σημαντικά είδη, διαθέτει σημαντική αγροτική ανάπτυξη και ένα εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον. Η εταιρία κατάφερε να εξασφαλίσει από την κυβέρνηση την παραχώρηση για 30 χρόνια γης έκτασης 130 τετραγωνικών χιλιομέτρων, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων και του Δήμου της περιοχής. 14 τόνοι αποβλήτων, ιδιαίτερα επιβαρυμένων με τοξικά, θα παράγονται κάθε βδομάδα στην περιοχή – για την εξαγωγή ενός γραμμαρίου χρυσού παράγεται ένας τόνος αποβλήτων - αν υλοποιηθούν τα σχέδια. Οι κάτοικοι βρίσκονται σε συνεχή κινητοποίηση και έχουν προσφύγει στα δικαστήρια γιατί δεν θέλουν να καταστραφεί ο τόπος τους.

Ο Νίκος Χρυσόγελος μιλώντας στην εκδήλωση εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς τους τοπικούς φορείς και τους κατοίκους του Κρούμοβγκραντ, επισήμανε ότι είναι θέμα δημοκρατίας να αποφασίζουν οι πολίτες για το μέλλον του τόπου τους και επισήμανε ότι μόνο η συνεργασία και η αλληλεγγύη μεταξύ των κοινωνιών στην Ελλάδα, Βουλγαρία, Τουρκία και Ρουμανία που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα μπορεί να σταματήσει καταστροφικά σχέδια. Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και οι κάτοικοι αυτής της θαυμάσιας περιοχής δεν πρέπει να χάσουν την ευκαιρία να ακολουθήσουν έναν δρόμο οικολογικής ανάπτυξης βασισμένης στην προστασία και διαχείριση του δάσους, τον οικολογικό τουρισμό, την περαιτέρω ανάπτυξη της οικολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας καθώς και την ανάδειξη του αρχαίου ορυχείου, ως πόλο έλξης “βιομηχανικού τουρισμού”. Είναι σημαντικό σήμερα οι οικονομικές δραστηριότητες να προστατεύουν παράλληλα το περιβάλλον και τα συμφέροντα της κοινωνίας.

Μηνύματα αλληλεγγύης στους κατοίκους του Krumovgrad έστειλαν οι Δήμαρχοι Αλεξανδρούπολης, Βαγγέλης Λαμπάκης, Κομοτηνής, Γιώργος Πετρίδης και Σαπών-Μαρώνειας Ηλίας Ιωαννάκης [1].

Η συνέλευση των κατοίκων ζήτησε από τους πράσινους και τον Έλληνα ευρωβουλευτή να τους βοηθήσουν στις κινητοποιήσεις τους και στη διαμόρφωση ενός σχεδίου εναλλακτικής, οικολογικής ανάπτυξης για την περιοχή τους.

Το κλιμάκιο των Οικολόγων Πράσινων που επισκέφθηκε την Βουλγαρία αποτελούνταν, εκτός από τον Νίκο Χρυσόγελο, και από τον Συντονιστή της Γραμματείας του κόμματος Γιώργο Τσέκο, τον συν-εκπρόσωπο των Οικολόγων Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα Πάνο Λογγινίδη κι άλλα μέλη από τη Βόρεια Ελλάδα.

Η διήμερη αυτή επίσκεψη έρχεται σε συνέχεια της συνεργασίας των Οικολόγων Πράσινων με ΜΚΟ και πράσινα κόμματα της Βουλγαρίας αλλά και σε συνέχεια μιας συστηματικής και μακροχρόνιας προσπάθειας των Οικολόγων Πράσινων με παρεμβάσεις τόσο εντός Ελλάδας όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο με ρωτήσεις του πρώην ευρωβουλευτή Μιχάλη Τρεμόπουλου [2], με στόχο να αναδείξουν τις καταστροφικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις των εξορύξεων χρυσού τόσο στην Ελλάδα όσο και στα Βαλκάνια .

Στην ελληνική αποστολή συμμετείχαν κι εκπρόσωποι των Επιτροπών Αγώνα ενάντια στα Μεταλλεία Χρυσού από τη Χαλκιδική, το Κιλκίς και τη Θράκη, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των Οικολόγων Πράσινων για να τους συνοδεύσουν και οι οποίοι ενημερωθούν για τα αντίστοιχα προβλήματα που υπάρχουν στη γειτονική χώρα και διατράνωσαν τη διάθεσή του συνεχίσουν να εργάζονται ακόμα πιο στενά για να αποτρέψουν καταστροφικά για τις περιοχές τους και τα Βαλκάνια σχέδια εξορύξεων, ενδυναμώνοντας τη δικτύωση όλων των αντίστοιχων βαλκανικών κινημάτων και στον συντονισμό κοινών δράσεων.

Ο εκπρόσωπος του Μετώπου Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια και Πάικο, Άγγελος Αραμπατζής παρέθεσε τους λόγους για τους οποίους οι κάτοικοι και οι φορείς του Κιλκίς αντιτίθενται πλήρως στην λειτουργία μεταλλείων χρυσού - χαλκού στο Νομό Κιλκίς. Επιπλέον, έγινε αναφορά στην αλληλεγγύη και την ανάγκη για στενή συνεργασία που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στους κατοίκους της Ελλάδας και της Βουλγαρίας προκειμένου να αντιμετωπιστούν συντονισμένα οι πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης χρυσού.

Η εκπρόσωπος της Διανομαρχιακής Επιτροπής Ροδόπης Έβρου κατά της εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού, Σούλα Δραγουμανη ανέφερε ότι οι επαφές τους με τη βουλγαρική πλευρά έχουν ξεκινήσει ήδη από τα τέλη του 2004, καθώς η περιοχή του Krumovgrad στην οποία επιχειρείται ανάλογη εξόρυξη χρυσοφόρων κοιτασμάτων, βρίσκεται μόλις 40 km βόρεια της Κομοτηνής. Στις 23/10/2005 επισκέφτηκαν το Krumovgrad 8 λεωφορεία από Έβρο και Ροδόπη ως έκφραση αλληλεγγύης στον αγώνα των κατοίκων κατά των μεταλλείων. Εκπρόσωποι από τις αρχές του Krumovgrad συμμετείχαν φέτος στο συλλαλητήριο στην Αλεξανδρούπολη(7.3). Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «μόνο ενωμένοι μπορούμε να συνεχίσουμε το δίκαιο αγώνα μας καθώς απειλείται η περιοχή της Ροδόπης - εκατέρωθεν των συνόρων - να καταντήσει μια ανεπανόρθωτα ρυπασμένη και υποβαθμισμένη από τα μεταλλεία περιοχή».

O Τόλης Παπαγεωργίου μέλος την Επιτροπών Αγώνα Χαλκιδικλης ενάντια στα μεταλλεία χρυσού, είπε ότι γι αυτόν είναι η 4^η φορά που πηγαίνει στο Krumovgrad προκειμένου να συμπαρασταθεί στην τοπική επιτροπή κατοίκων. Απαντώντας στο ερώτημα των Βουλγάρων που αγωνίζονται ενάντια στα σχέδια εξόρυξης, στο πώς θα πρέπει να συνεχίσουν τον αγώνα τους, επεσήμανε ότι σε αντίθεση με την Χαλκιδική εκεί έχουν την συμπαράσταση της δημοτικής αρχής και δεν έχει αρχίσει ακόμα να λειτουργεί το ορυχείο. Θα πρέπει πόρτα πόρτα, και γειτονιά με γειτονιά να ενημερώσουν όλους τους κατοίκους για να συμμετέχουν και να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο που θα υπερασπιστεί το δικαίωμά τους να ορίζουν τον τόπο τους κόντρα στα συμφέροντα οποιασδήποτε εταιρίας που έρχεται από την άλλη άκρη της γης.

Οι εκδηλώσεις της περιοδείας του Ν. Χρυσόγελου είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία αλλά και κάλυψη από το μέσα ενημέρωσης της Βουλγαρίας. Το επόμενο ραντεβού δόθηκε στις 9 Νοεμβρίου, στη διάρκεια της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, ως συμβολική κίνηση έμπρακτης αλληλεγγύης προς την ελληνική κοινωνία.

[1] Διαβάστε την ομιλία του Ν. Χρυσόγελου εδώ
[2] Διαβάστε τα Μηνύματα αλληλεγγύης στους κατοίκους του Κρούμουβγκραντ από τους δημάρχους Αλεξανδρούπολης, Κομοτηνής και Σαπών-Μαρώνειας εδώ
[3] Διαβάστε για προηγούμενες παρεμβάσεις των ΟΠ τόσο για τη Βουλγαρία όσο και για θέματα χρυσού εδώ.
Δείτε φωτογραφικό υλικό από την επίσκεψη εδώ

Περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των εξορύξεων χρυσού στα Βαλκάνια

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ Ν. ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΥ

στην εκδήλωση με τίτλο «Διαφθορά, επιπτώσεις και απειλές για τη δημόσια υγεία από τον μεταλλευτικό τομέα στη Βουλγαρία»

Σόφια, Βουλγαρία, 21 Σεπτεμβρίου 2012

Διοργανωτές: Βουλγαρικό Κέντρο για την Πράσινη Οικονομία, Πράσινοι Βουλγαρίας

Περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των εξορύξεων χρυσού στα Βαλκάνια

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας σε αυτήν την εκδήλωση για τις εξορύξεις χρυσού στα Βαλκάνια που οργάνωσαν οι φίλοι μας από το Βαλκανικό Κέντρο για την Πράσινη Οικονομία και το κόμμα των Πράσινων. Άκουσα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις για τις απόπειρες εξόρυξης χρυσού στη Βουλγαρία και τα νέα σχέδια που υπάρχουν. Μου προκαλεί ιδιαίτερη αισιοδοξία το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι πολίτες της Βουλγαρίας κατάφεραν και σταμάτησαν παράνομα και επικίνδυνα σχέδια επεξεργασίας χρυσού με κυάνιο σε μέρη όπως το Πόπιντσι και το Κάρτζαλι. Δυστυχώς όμως και οι εξορύξεις χρυσού που χρησιμοποιούν τη μέθοδο της επίπλευσης (floatation) δεν είναι χωρίς επιπτώσεις. Ιδιαίτερα όταν οι εξορύξεις είναι επιφανειακές και όχι υπόγειες, δημιουργούν εκτεταμένες περιβαλλοντικές αλλοιώσεις, κυρίως στα φυσικά οικοσυστήματα και στα αποθέματα νερού. Και βέβαια, ματαιώνουν κάθε προοπτική για οποιαδήποτε άλλη οικονομική δραστηριότητα, ενώ μπορεί να καταστρέψουν ολόκληρα χωριά και να εκδιώξουν τους πληθυσμούς τους από την περιοχή εξόρυξης, εάν αυτή είναι πολύ κοντά σε κατοικημένη περιοχή.

Μια τέτοια περίπτωση έχουμε, από ότι καταλαβαίνω, στο Κρούμοβγκραντ, όπου επιδιώκεται να ξεκινήσει άμεσα επιφανειακή εξόρυξη κοιτασμάτων χρυσού σε απόσταση που δεν θα ξεπερνά τα 200 μέτρα από τα κοντινότερα σπίτια. Πραγματικά αναρωτιέμαι για το ποιος κάτοικος θα μπορούσε να μείνει όταν σε τέτοια απόσταση θα μπαίνουν ισχυρά εκρηκτικά και όταν από το μπαλκόνι του θα βλέπει τόνους χώματος να τινάζονται στον αέρα για να εκμεταλλευτεί κάποια καναδική εταιρεία «επενδυτών», ή μάλλον «παικτών στο χρηματιστήριο», περιεκτικότητες μικρότερες από ένα γραμμάριο χρυσού στον τόνο!

Θα ήθελα εδώ να σημειώσω ότι η μέθοδος της επίπλευσης, την οποία έχουν εξαναγκαστεί να χρησιμοποιούν οι εταιρείες εξόρυξης στη Βουλγαρία, μετά από την έντονη πίεση των περιβαλλοντικών οργανώσεων ενάντια στη χρήση κυανίου, έχει και έναν άλλο αντίκτυπο που είναι πιο μακρινός. Το μετάλλευμα δεν επεξεργάζεται πλέον στη χώρα εξόρυξης, που είναι η Βουλγαρία στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά αποστέλλεται με πλοία σε χώρες τριτοκοσμικές, χωρίς αναπτυγμένο περιβαλλοντικό κίνημα, αλλά και χωρίς περιβαλλοντική νομοθεσία. Μια από αυτές τις χώρες λοιπόν που πηγαίνουν συνήθως τα μεταλλεύματα με χαμηλές περιεκτικότητες χρυσού για να υποστούν περαιτέρω επεξεργασία και καθαρισμό είναι η Ναμίμπια. Εκεί χρησιμοποιούνται τόνοι επικίνδυνου κυανίου από ανίδεους αφρικανούς, οι οποίοι θα δουν τις επιπτώσεις αν όχι άμεσα, τότε σίγουρα μέσα σε λίγες δεκαετίες.

Ας επιστρέψουμε όμως στην περιοχή μας. Σε μια γειτονική σας χώρα, την οποία γνωρίζω καλύτερα, στην Ελλάδα, οι εταιρείες εξόρυξης, οι οποίες στην πλειοψηφία τους έχουν εξαγοραστεί από καναδέζικες επενδυτικές εταιρείες, όπως η Eldorado Gold, έχουν εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις συνθήκες κρίσης και χρέους στις οποίες έχει βουτήξει με πολύ απότομο τρόπο η χώρα, ώστε να πετύχουν συνθήκες εξόρυξης με τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς και τα μέγιστα δυνατά κέρδη. Το μεγαλύτερο επενδυτικό σχέδιο αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη Χαλκιδική, λίγο πιο πάνω από το Άγιο Όρος, σε μια περιοχή όπου ξέρω ότι πολλοί από σας προτιμάτε για τις καλοκαιρινές διακοπές. Εκεί λοιπόν, μέσα από μια σκανδαλώδη σύμβαση, μια τεράστια μεταλλοφόρα περιοχή παραχωρήθηκε σε μια εταιρεία που είχε μετόχους ορισμένους Έλληνες εργολάβους, χωρίς να απαιτηθούν καθόλου φόροι και μεταλλευτικά δικαιώματα προς όφελος του ελληνικού κράτους, με τη δικαιολογία ότι η εταιρεία θα έπρεπε να επενδύσει μεγάλα ποσά για την απορρύπανση από προηγούμενες μεταλλευτικές δραστηριότητες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη διερευνά την υπόθεση και έχει καταλήξει σε ευρήματα που δεν είναι και τόσο κολακευτικά για τη χώρα μας. Η Εταιρεία όπως σας είπα ήδη έχει εξαγοραστεί από την Eldorado Gold.

Πέρα από το οικονομικό σκάνδαλο όμως, την κοινή γνώμη έχει ξεσηκώσει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και τα επενδυτικά σχέδια στην περιοχή, τα οποία προβλέπουν μια τεράστια ανοικτή εξόρυξη στην κορυφή του βουνού που δεσπόζει πάνω από την Ιερισσό. Μια ανοικτή εξόρυξη, η οποία όπως και στο Κρούμοβγκραντ, θα είναι πολύ κοντά στα σπίτια του χωριού Μεγάλη Παναγία. Μια ανοικτή εξόρυξη που θα συνοδεύεται και από την κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας των κοιτασμάτων χρυσού, αλλά και άλλων μεταλλευμάτων, όπως του χαλκού, καθώς τα εδάφη έχουν πολλά μεταλλεύματα. Η επεξεργασία του χαλκού θα έχει αυξημένες εκπομπές αέριων ρύπων. Για την επεξεργασία του χρυσού, η εταιρεία έχει δεσμευτεί ότι δεν θα χρησιμοποιήσει κυάνιο, αλλά μια πειραματική μέθοδο, αυτήν της «ταχείας τήξης» (flash melting), η οποία δεν έχει χρησιμοποιηθεί πουθενά στον κόσμο για επεξεργασία χρυσού, παρά μόνο για επεξεργασία χαλκού στη Φιλανδία. Γι’ αυτό το λόγο, υπάρχουν έντονες ανησυχίες για το γεγονός ότι σε μια οποιαδήποτε δυσλειτουργία της νέας και μη δοκιμασμένης μεθόδου, η εταιρεία θα χρησιμοποιήσει χωρίς κανέναν ενδοιασμό το τοξικότατο κυάνιο.

Η περιοχή της Ιερισσού και της ΒΑ Χαλκιδικής δεν είναι μια οποιαδήποτε περιοχή. Είναι η πατρίδα του Αριστοτέλη και διαθέτει εκτάσεις αρχέγονων δασών, μια περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, στο Όρος Στρατωνικό, στα όρια της οποίας ακριβώς σταματούν οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις της Eldorado Gold, αλλά και σημαντικές περιοχές σε πολύ κοντινή απόσταση, όπως ο υγρότοπος διεθνούς σημασίας της Σύμβασης Ραμσάρ, των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης, ο οποίος δέχεται νερά που απορρέουν τώρα από το βουνό που πρόκειται να καταστραφεί από την εξόρυξη. Η επέκταση της εξορυκτικής δραστηριότητας στην τεράστια έκταση που σκοπεύει η Eldorado Gold θα εκτοπίσει κάθε δυνατότητα άλλης δραστηριότητας, μελισσοκομικής, κτηνοτροφικής, τουριστικής, αρδευτικής ενώ ίσως επηρεάσει ακόμη και τα αποθέματα του πόσιμου νερού σε μεγάλη έκταση. Γι’ αυτό το κόμμα μας ήταν ίσως το πρώτο που ανέδειξε το μέγεθος του προβλήματος, με περιοδείες στην περιοχή και ερωτήσεις στο ευρωκοινοβούλιο του προηγούμενου ευρωβουλευτή μας, του Μιχάλη Τρεμόπουλο, τον οποίο ήδη ξέρετε, καθώς έχει έρθει και στη Βουλγαρία για περιοδείες σε περιοχές εξόρυξης χρυσού και έχετε καταθέσει ερωτήσεις στο ευρωκοινοβούλιο και για τη Βουλγαρία. Έτσι λοιπόν και σήμερα, είμαστε ευτυχείς για το γεγονός ότι δέχτηκαν την πρόσκλησή μας και βρίσκονται εδώ εκπρόσωποι από τις Επιτροπές Αγώνα ενάντια στα Μεταλλεία Χρυσού από τη Χαλκιδική, αλλά και από άλλες περιοχές για τις οποίες θα σας μιλήσω αμέσως μετά.

Στην Ελλάδα υπήρχαν «επενδυτικά» σχέδια για εξόρυξη χρυσού και σε άλλες περιοχές, τα οποία ωστόσο είχαν σταματήσει, λόγω των επιπτώσεων που είχαν γίνει αντικείμενο συζητήσεων, αλλά και των αποικιοκρατικών όρων που ζητούσαν οι εταιρείες. Τώρα, που η χώρα βρίσκεται σε ανάγκη και σε κίνδυνο, τα ίδια συμφέροντα έχουν επιστρέψει και με προσβάσεις στις κατά καιρούς κυβερνήσεις και στα υπουργεία περιβάλλοντος, πιέζουν για να τους δοθούν άδειες εξόρυξης. Αυτό συμβαίνει αυτή τη στιγμή για δυο περιοχές στη Θράκη, πολύ κοντά στο Κρούμοβγκραντ και συγκεκριμένα στο Πέραμα στο Νομό Έβρου και στις Σάπες, στο Νομό Ροδόπης. Η αντίθεση της τοπικής κοινωνίας σε αυτά τα σχέδια είναι σχεδόν καθολική και θα μπορούσαν ίσως να μας πουν δυο λόγια γι’ αυτό μέλη της Διανομαρχιακής Επιτροπής Αγώνα που βρίσκονται μαζί μας. Ένα ακόμη σχέδιο που προωθείται σθεναρά αφορά την περιοχή του Κιλκίς. Και πάλι η έκταση των παρεμβάσεων είναι τεράστια γιατί οι περιεκτικότητες σε χρυσό είναι ελάχιστες.

Ας αφήσουμε όμως και την Ελλάδα και τα όσα σας περιέγραψα πολύ συνοπτικά, γιατί οι βλέψεις των διεθνών επενδυτών δεν περιορίζονται μόνο στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα, αλλά σε όλα ίσως τα Βαλκάνια. Στη Ρουμανία, θα περίμενε κανείς μετά το τραγικό δυστύχημα της Μπάϊα Μάρε το 2000, οι κυβερνητικές υπηρεσίες να είναι εξαιρετικά επιφυλακτικές σε οποιοδήποτε άλλο σχέδιο για μελλοντικές εξορύξεις με κυάνιο. Ωστόσο, έχουμε τα τελευταία χρόνια «επενδυτικά σχέδια» για την περίπτωση της Ρόζια Μοντάνα, που βρίσκεται πολύ κοντά στην περιοχή που έγινε το δυστύχημα. Ευτυχώς έχει αναπτυχθεί εκεί ένα πολύ δυναμικό κίνημα αντίστασης ενάντια στη χρήση κυανίου. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι με την ουσιαστική συμβολή του Μιχάλη Τρεμόπουλου και τη συνεργασία και άλλων Ελλήνων ευρωβουλευτών από άλλα κόμματα, έγινε εφικτή η υιοθέτηση με μεγάλη πλειοψηφία από το ευρωκοινοβούλιο ενός ψηφίσματος που ζητούσε την πανευρωπαϊκή απαγόρευση της χρήσης κυανίου στις εξορυκτικές διαδικασίες, όπως ήδη ισχύει σε αρκετές ευρωπαϊκές περιοχές. Δυστυχώς ο Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Ποτότσνικ, σε μια εξαιρετικά αντιδημοκρατική κίνηση, έκρινε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο και γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν το ενέκρινε.

Το τελευταίο «επενδυτικό σχέδιο» που μας ανησυχεί ιδιαίτερα τοποθετείται στην περιοχή της FYROM, πολύ κοντά στα ελληνικά και στα βουλγαρικά σύνορα, ακριβώς πίσω από το βουνό της Κερκίνης (Όρος Μπέλες) και σε παραποτάμια συστήματα που καταλήγουν στον ποταμό Στρυμώνα. Μαθαίνουμε ότι ήδη έχει λάβει έγκριση από την εκεί κυβέρνηση και ότι θα αποτελεί το μεγαλύτερο μεταλλείο χρυσού και χαλκού των Βαλκανίων, με τη χρήση κυανίου. Για αυτό το σχέδιο σκοπεύουμε να ζητήσουμε άμεσα διευκρινήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς θα έπρεπε να είχε προηγηθεί διαβούλευση και με τις γειτονικές χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τις τυχόν περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις που ενέχει.

Όλα αυτά λοιπόν δείχνουν ότι υπάρχει μια εξαιρετικά επικίνδυνη επίθεση αποικιοκρατικού τύπου εξορυκτικών, επενδυτικών και χρηματιστηριακών συμφερόντων, τα οποία εκμεταλλεύονται την αδύναμη οικονομική θέση των Βαλκανικών χωρών για να πετύχουν τους απεχθείς όρους τους. Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση και η κοινή γνώμη των Βαλκανικών χωρών δεν πρόκειται να επιτρέψει κάτι τέτοιο και σ’ αυτό θα επιδιώξουμε να πετύχουμε τη συνεργασία και την αλληλεγγύη αντίστοιχων οργανώσεων και ομάδων πολιτών από τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και από χώρες όπως ο Καναδάς.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που αυτή τη στιγμή δείχνει να κορυφώνεται, με αιχμή τον Ευρωπαϊκό Νότο, αλληλοδιαπλέκεται με μια εξίσου αν όχι σοβαρότερη περιβαλλοντική κρίση που μας δείχνει ότι οι φυσικοί πόροι του πλανήτη μας δεν είναι απεριόριστοι. Φαίνεται ότι πολυεθνικές εταιρείες και χρηματοπιστωτικά συμφέροντα το ξεχνούν αυτό και πιέζουν ενάντια σε οποιαδήποτε φυσικά όρια θέτει ο πλανήτης. Η παγκόσμια οικονομία θα πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτό και όσον αφορά πιο συγκεκριμένα για το χρυσό θα πρέπει να δοθεί βάρος στις διαδικασίες ανακύκλωσης. Οι Πράσινοι διεθνώς είναι μια δύναμη ευθύνης που βοηθούν σε μια τέτοια διαδικασία αλλαγής της παγκόσμιας οικονομίας και ελπίζουν ότι και η Ευρώπη θα παραμείνει στην πρωτοπορία των προσπαθειών για προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη μας. Άλλωστε είναι ο μοναδικός που διαθέτουμε προς το παρόν…

Σας ευχαριστώ!