Η κρίση δεν έπεσε από τον ουρανό. Υπήρχαν αιτίες. Ακόμα και σήμερα δεν μιλάνε τα κόμματα για αυτά που μας οδήγησαν στην κρίση.  Οι δαπάνες για την ενέργεια αλλά και οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα συνέβαλλαν σημαντικά στην επιδείνωση του χρέους και του ελλείμματος.

 Το ενεργειακό μίγμα της χώρας κυριαρχείται  τη 12ετία 1995-2006 από το πετρέλαιο σε ποσοστό 58% επί της τελικής κατανάλωσης (στοιχεία Eurostat για 2006, gross inland energy consumption by fuel). Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα 12 χρόνια 1995–2006 το ποσοστό αυτό δεν είχε αλλάξει, ενώ παράλληλα η κατανάλωση πετρελαίου σε απόλυτα νούμερα είχε αυξηθεί σημαντικά, από τους 14,0 εκατ. τόνους το 1995 στους 18,2 εκατ. τόνους το 2006, με την Ελλάδα να χρεώνεται σχεδόν το 5,0% του ΑΕΠ της για εισαγωγές πετρελαίου.

Εάν προσθέσουμε και το φυσικό αέριο, το οποίο ισοδυναμούσε με το 9.0% του ενεργειακού ισοζυγίου (στοιχεία Eurostat 2006), τότε το συνολικό ποσοστό από υδρογονάνθρακες ισοδυναμούσε στο 67% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας. Και εάν σκεφθούμε ότι το 99,9% των υδρογονανθράκων που καταναλώνονταν στην Ελλάδα ήταν εισαγόμενοι τότε δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο βαθμός ενεργειακής εξάρτησης της Ελλάδος, στο 72,0% ήταν από τους υψηλότερους στην Ε.Ε.

Η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας, βρίσκεται ακόμα και το 2014, σύμφωνα με τηEurostat, στο 62.1%, δηλαδή πάνω από το μέσο όρο της Ε.Ε που είναι 53.2%, λόγω των εισαγωγών αργού και φυσικού αερίου που καλύπτουν σχεδόν το 100% των αναγκών στα καύσιμα αυτά με εξαίρεση την πολύ μικρή παραγωγή του Πρίνου (2.500 βαρέλια πετρελαίου/ημέρα).

Σημαντική είναι η εξάρτηση της Ελλάδος και από την εγχώρια παραγωγή λιγνίτη σε ποσοστό 72.3%, δηλαδή σε συγκρίσιμο επίπεδο με αυτό της Πολωνίας (80.5%) και της Εσθονίας (78.3%).

Το 2012 η Ελλάδα εισήγαγε, εν μέσω κρίσης, 20.95 εκατ. τόνους αργού πετρελαίου και προϊόντων με τις εισαγωγές από Ρωσικές εταιρείες να αντιστοιχούν στο 40% των συνολικών εισαγωγών.

Το 2013, οπότε σταμάτησαν τελείως οι παραδόσεις από Λιβύη - Ιράν, οι εισαγωγές από Ρωσία αυξήθηκαν κατακόρυφα και έφτασαν στο 70%, αυξάνοντας υπέρμετρα την εξάρτηση της Ελλάδας από τη χώρα αυτή για προμήθεια πετρελαίου.

Αλλά η Ελλάδα είναι υπερβολικά εξαρτημένη από τη Ρωσία και στο θέμα της εισαγωγής φυσικού αερίου, αφού προμηθεύεται (ΔΕΠΑ) φυσικό αέριο από τη Ρωσική εταιρεία Gazpromσε ποσοστό πάνω από 60-65% και μάλιστα σε υψηλότερη τιμή από αυτές που αγοράζουν άλλες χώρες από την ίδια εταιρία. Η χώρα προμηθεύτηκε  2.6 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το 2013 από τη Ρωσική εταιρία σε σύνολο 3.7 δις κυβικών μέτρων εισαγωγών. Οι υπόλοιπες ποσότητες εισάγονται από το Αζερμπαϊτζάν-Τουρκία μέσω του Ελληνοτουρκικού αγωγού αερίου.  

Η έκδοση που είχα κάνει ως ευρωβουλευτής των Πράσινων την άνοιξη 2014 για τα θέματα της ενέργειας

http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/energy%20GE.pdf

ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: Να σοβαρευτεί η κυβέρνηση σε σχέση με το ενεργειακό!  

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ υπενθυμίζουν ότι η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένες ευθύνες και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις στα ενεργειακά θέματα και πρέπει να δείξει υπευθυνότητα. Η χώρα κινδυνεύει να εκτεθεί άλλη μια φορά τόσο με ακατανόητες ενέργειες σε σχέση με τις λιγνιτικές μονάδες όσο και σε σχέση με την υποχρέωσή της να παρουσιάσει ένα συνεκτικό εθνικό σχέδιο για την κλιματική πολιτική ενόψει της παγκόσμιας συνδιάσκεψης για το κλίμα τον Δεκέμβριο 2015 στο Παρίσι.

Η Κομισιόν επεξεργάζεται την σύνθεση των «εθνικών συνεισφορών» από τα 28 Κράτη Μέλη στο θέμα της επίτευξης της μείωσης των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» κατά 60% τουλάχιστον μέχρι το 2050 (IntendedNationallyDeterminedContribution - "INDC"). Στα τέλη Μαρτίου, υπέβαλε την σύνθεση στην γραμματεία του ΟΗΕ για την Σύμβαση για την Κλιματική Αλλαγή  (UNFCCC). Τι έχει υποβάλει άραγε η ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν και μετά από ποια διαβούλευση; Πώς η δέσμευση που θα πρέπει να αναλάβει ΚΑΙ η Ελλάδα για μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων σχετίζεται με την ενίσχυση του ρόλου του λιγνίτη που επιδιώκουν η ΔΕΗ και η κυβέρνηση, την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και γενικότερα την «διπλωματία των αγωγών»;  

Η κυβέρνηση προχωράει στην κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα-5, που είναι από περιβαλλοντική άποψη άστοχη κι ακριβή επιλογή σε σχέση με άλλες εναλλακτικές λύσεις βασισμένες σε ΑΠΕ. Η κατασκευή της μονάδας θα βασιστεί εν μέρει σε δανεισμό από την γερμανική τράπεζα KfW (περίπου 700 εκατ), ενώ είναι άγνωστο που θα βρεθούν τα υπόλοιπα χρήματα για μια επένδυση ύψους 1,4 δις. Η προηγούμενη κυβέρνηση σχεδίαζε να τα βρει από την πώληση της «μικρής ΔΕΗ».

Δεν φτάνει, όμως, αυτό, αλλά τώρα ζητάει να επαναλειτουργήσει μια από τις πιο ρυπογόνες παλιές λιγνιτικές μονάδες, η Πτολεμαΐδα-3, που κατασκευάστηκε το 1965.  Η χώρα είχε δεσμευτεί ότι θα αποξηλώσει την μονάδα οριστικά το 2016 για λόγους παλαιότητας και σημαντικών εκπομπών ρύπων αλλά αυτή έκλεισε πιο νωρίς λόγω μεγάλης πυρκαγιάς το Νοέμβριο 2014 που κατάστρεψε τη μονάδα 4 και προκάλεσε σημαντικές ζημιές στην μονάδα 3. Αν και σήμερα γίνεται αναφορά στην ανάγκη επαναλειτουργίας της ρυπογόνου αυτής μονάδας για να διασφαλιστεί η τηλεθέρμανση σε Πτολεμαΐδα-Κοζάνη, αυτό διαψεύδεται από την παλιότερη διαβεβαίωση της ίδιας της ΔΕΗ ότι η μονάδα δεν είναι απαραίτητη.  Κυβέρνηση και ΔΕΗ δεν έχουν ανακοινώσει το κόστος επανέναρξης και συνέχισης λειτουργίας της μονάδας (που αντιμετώπιζε έτσι κι αλλιώς σοβαρά προβλήματα λόγω παλαιότητας και της ζημιάς που έχει υποστεί), ενώ δεν έχουν απαντήσει και στο ερώτημα πόσες μέρες το χρόνο θα λειτουργεί αυτή η μονάδα και αν είναι οικονο-τεχνικά εφικτό να μπει σε λειτουργία για 10-15 μέρες. Από την άλλη, η κυβέρνηση φαίνεται να ζητάει παραχώρηση δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, γιατί αλλιώς οι καταναλωτές θα επιβαρυνθούν κι άλλο λόγω της εμμονής στην παραγωγή ενέργειας με χρήση λιγνίτη αλλά και πετρελαίου (νησιά).  

Παρόμοιες απαράδεκτες επιλογές της κυβέρνησης (και του υπουργείου που έχει αναπληρωτή υπουργό εκπρόσωπο των Οικολόγων Πράσινων!) είναι ένδειξη μιας αποτυχημένης ενεργειακής και οικονομικής πολιτικής, αλλά και συνέχισης ενός αδιέξοξου παραγωγικού μοντέλου που οδήγησαν τη χώρα στην χρεοκοπία. Αντί να επιδιώξει η κυβέρνηση να προωθήσει, μέσα από διάλογο, ένα πρόγραμμα μετάβασης σε ένα αποκεντρωμένο, οικολογικά καινοτόμο, προς όφελος του περιβάλλοντος, της υγείας, του κλίματος, της οικονομίας και της κοινωνίας ενεργειακό μοντέλο, συνεχίζει με απαράδεκτη εμμονή και ιδεοληψία να στηρίζει ένα χρεοκοπημένο παραγωγικό και ενεργειακό μοντέλο που κοστίζει ακριβά και στους πολίτες και στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Επιτέλους, ας μας πει η κυβέρνηση και ο υπουργός αν περισσεύουν χρήματα για πέταμα.

Μα τόση εμμονή σε ακριβές και βρώμικες επιλογές, κ. Λαφαζάνη!

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ακούσαμε με έκπληξη, είναι αλήθεια, τον κ. Λαφαζάνη, υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΠΑΠΕΝ) να δηλώνει από την Κοζάνη ότι η στρατηγική της κυβέρνησης για την ενέργεια βασίζεται κυρίως στον λιγνίτη (και στις εξορύξεις υδρογονανθράκων), την ίδια στιγμή που προετοιμάζεται η κρίσιμη για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα, τον Δεκέμβριο 2015, στο Παρίσι, που πρέπει να προετοιμάσει την σταδιακή αλλά οριστική έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα.

Η πολιτική, όμως, της νέας κυβέρνησης δεν είναι απλώς ενάντια στην προστασία του κλίματος και στην οικολογική προοπτική, αλλά δείχνει μεγάλη σύγχυση και αδικαιολόγητη εμμονή σε ακριβές και βρώμικες επιλογές, επιβαρύνοντας ανεπίτρεπτα τους πολίτες, τα δημοσιονομικά της χώρας και την κοινωνία, σε μια ήδη εξαιρετικά δύσκολη από οικονομική άποψη περίοδο.

Η νέα λιγνιτική μονάδα, η Πτολεμαϊδα 5, θα κοστίσει πάνω από 1,4 δις Ευρώ, θα βασιστεί σε δανεισμό κατά 50 % από την «ειδική» γερμανική τράπεζα KfW καθώς και σε τεχνολογία που δεν είναι πλέον αποδεκτή στη Γερμανία. Καμία μελέτη δεν επιβεβαιώνει ότι η μονάδα αυτή είναι πιο φτηνή λύση για την παραγωγή ενέργειας, ακόμα και αν αγνοήσουμε το «εξωτερικό» περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος που συνεπάγεται. Η τεχνολογία της νέας μονάδας υπολείπεται των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών ΒΔΤ, όπως ορίζονται από τα νέα ευρωπαϊκά κριτήρια, και είναι πιο ρυπογόνος από τις αντίστοιχες μονάδες που κατασκευάζονται σε άλλες χώρες. Η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αλλά και γερμανικές δεν δίνουν πλέον δάνεια για παρόμοιες μονάδες. Ειδικά τα όρια των εκπομπών CO2 της νέας μονάδας είναι πολύ χειρότερα (διπλάσια) των τιμών που θέτουν ως προϋπόθεση για χρηματοδότηση  πολλοί σύγχρονοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Τέλος η οικονομική βιωσιμότητα της νέας μονάδας είναι αμφίβολη και θα καταστεί σχεδόν αδύνατη αν η τιμή του δικαιώματος CO2 αυξηθεί σε 30 ευρώ τον τόνο, που είναι και το πιθανότερο σενάριο μέχρι το 2030.

Να προσθέσουμε επίσης ότι ακόμα και για τους θιασώτες της νέας μονάδας και του λιγνίτη οι δηλώσεις του υπουργού δεν ήταν πειστικές. Ο λόγος ήταν ότι δεν είχε καμιά πρόταση για το πώς θα χρηματοδοτήσει η ΔΕΗ το έργο, αφού της λείπουν 700 εκ. . Η προηγούμενη κυβέρνηση  είχε υποσχεθεί ότι τα λεφτά αυτά θα προέλθουν από την πώληση της «μικρής ΔΕΗ», αλλά ο κ. Λαφαζάνης τόνισε ότι η ΔΕΗ «δεν πωλείται και δεν τεμαχίζεται», χωρίς όμως να πει πώς θα βρει τα 700 εκ. στις σημερινής συνθήκες   οικονομικής ασφυξίας.

Ο υπουργός δήλωσε, επίσης, ότι θα επιδιώξει την επαναλειτουργία μιας ρυπογόνας μονάδας του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας που κάηκε πρόσφατα και θα έπρεπε να αποσυρθεί στο τέλος του 2015, ενώ φαίνεται να υποστηρίζει γενικότερα την παράταση και πέρα από το 2020 της λειτουργίας υπό απόσυρση, πεπαλαιωμένων και ρυπογόνων μονάδων. Πριν λίγες μέρες ο υπουργός φαίνεται να υποσχέθηκε, επίσης, ότι θα «προσφέρει» πιο φτηνό ρεύμα σε βιομηχανικές μονάδες όχι με επενδύσεις και κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας αλλά μεταφέροντας το εκτιμούμενο κόστος των 200.000.000 Ευρώ στους καταναλωτές.   Επιβραβεύει με αυτόν τον τρόπο την σπατάλη ενέργειας, αντί να δίνει κίνητρα για επενδύσεις στη βιομηχανία με στόχο την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας που χρειάζονται, ως εργαλείο για την βελτίωση και της οικονομικής  αποδοτικότητας της παραγωγικής διαδικασίας τους.

Θα θέλαμε να θέσουμε δημόσια και μια άλλη (αφελή ίσως) ερώτηση: Τελικά ισχύει η «συμφωνία» ΣΥΡΙΖΑ – Οικολόγων Πράσινων για έξοδο της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα σε 20 χρόνια ή όλα αυτά ήταν απλώς μια «συσκευασία» για να πείσουν τους αφελείς ότι δήθεν υπήρξε μια προγραμματική συμφωνία μεταξύ «αριστεράς» και «οικολογίας», κάτι για το οποίο εξάλλου προσπαθούσαν – ανεπιτυχώς – να πείσουν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις χωρίς να αλλάζουν στην πραγματικότητα τίποτα; Μήπως αυτά δείχνουν ότι η «προγραμματική συμφωνία» και η υποψηφιότητα μερικών οικολόγων στις λίστες του ΣΥΡΙΖΑ ήταν το αντίτιμο για τη φίμωση της οικολογικής φωνής στην Ελλάδα, χωρίς κάποιο έστω θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα;

Η νέα κυβέρνηση – όπως και οι προηγούμενες – δείχνουν να μην κατανοούν ότι η μεγάλη πρόκληση της Ευρώπης είναι να πετύχει την παραμονή κι αναζωογόνηση της βιομηχανίας στην γηραιά ήπειρο μέσω της καθαρής παραγωγής και οικολογικά καινοτόμων προϊόντων, περιορίζοντας την σπατάλη ενέργειας και πρώτων υλών.  ‘Όχι μέσω της διάλυσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου ή της μεταφοράς κόστους στις πλάτες των φορολογουμένων και του πλανήτη.