Ερώτηση Ν. Χρυσόγελου για τη συνεχιζόμενη παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στον υγρότοπο του Αγ. Μάμα Χαλκιδικής

 Δείτε πρόσφατες φωτογραφίες από τον υγρότοπο του Άγιου Μάμα εδώ

Το ζήτημα των καταστροφών που προκαλούν παρεμβάσεις και δραστηριότητες μέσα σε περιοχή NATURA στον υγρότοπο του Άγιου Μάμα Χαλκιδικής, χωρίς το ΥΠΕΚΑ να αναλαμβάνει τις ευθύνες του, φέρνει εκ νέου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ερώτησή του, ο Νίκος Χρυσόγελος ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο.

Το ΥΠΕΚΑ και για τη φετινή χρονιά έδωσε τη σύμφωνη γνώμη του για την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας στην ακτή της παραλίας του Αγ. Μάμα, παρόλο που το προηγούμενο καλοκαίρι υπήρξε σωρεία παραβάσεων εντός της προστατευόμενης περιοχής, όπως αποδεικνύουν οι εκθέσεις αυτοψίας της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Ν. Προποντίδας, ενώ το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής είχε εισηγηθεί την παύση της παραχώρησης της χρήσης του αιγιαλού κατά τα επόμενα έτη. Για τη φετινή τουριστική περίοδο λειτουργούν πολλά beachbarεντός της περιοχής Natura, χωρίς να έχει γίνει η απαραίτητη δημοπρασία από το δήμο και η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης, συνεχίζοντας με τις επεμβάσεις του την περιβαλλοντική υποβάθμιση του υγροτόπου.

Τον περασμένο Δεκέμβριο ο Ν. Χρυσόγελος είχε καταθέσει γραπτή ερώτηση[1]^,[2] προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημερώνοντας την ότι στο πλαίσιο της παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας λειτουργεί εντός της προστατευόμενης περιοχής μεγάλος αριθμός beachbar, που κατά παράβαση των όρων παραχώρησης, προβαίνουν σε δραστηριότητες που υποβαθμίζουν το οικοσύστημα, όπως η καταστροφή της βλάστησης και των θέσεων φωλεοποίησης προστατευόμενων ειδών πτηνών, η αλλοίωση του τοπίου, η εγκατάσταση  μόνιμων κατασκευών, η δημιουργία δίχως σχετική άδεια χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων αλλά και νέων οδών προσέγγισης μέσα στις αμμοθίνες, καθώς και η ανεξέλεγκτη κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων πάνω στις αμμοθίνες. Το λυπηρό είναι ότι οι αυθαιρεσίες γίνονται εν γνώσει των υπηρεσιών, οι οποίες δεν έχουν ανταποκριθεί στο πλήθος καταγγελιών από διάφορους φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο δήλωσε σχετικά:

«Το ΥΠΕΚΑ δεν κατάφερε για άλλη μια φορά να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, επιτρέποντας τη συνέχιση της καταστροφής ενός πολύτιμου παραθαλάσσιου υγροτόπου, ενώ οι αρμόδιες τοπικές αρχές αδυνατούν ή δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν τις κατάφορες παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, στο βωμό ενός στρεβλού μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης που αντιμετωπίζει το φυσικό περιβάλλον ως τροχοπέδη. Η φετινή παράνομη λειτουργία των beachbar, χωρίς να έχουν δοθεί οι απαραίτητες άδειες, καταδεικνύει το μεγάλο βαθμό ανοχής των υπηρεσιών και την πεποίθηση των επιχειρηματιών ότι μπορούν να δρουν κατά το δοκούν. Ο Αγ. Μάμας είναι ακόμα μια περίπτωση που το περιβάλλον θυσιάζεται στο βωμό του ευκαιριακού κέρδους, την ώρα που το ΤΑΙΠΕΔ ετοιμάζεται να δώσει προς «αξιοποίηση» μερικές από τις πιο όμορφες φυσικές περιοχές  της χώρας μας. Δεδομένης της επαναλαμβανόμενης αδυναμίας της Ελληνικής Κυβέρνησης να τηρήσει την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, η Κομισιόν πρέπει να παρέμβει έτσι ώστε να μπει ένα τέλος στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος».

(Ακολουθεί ολόκληρο το περιεχόμενο της ερώτησης)

  Θέμα: Εξελίξεις για την παραχώρηση παραλίας και αιγιαλού στον Αγ. Μάμα Χαλκιδικής

Η απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής[3] σε προηγούμενη γραπτή ερώτησή μου στις 5/12/2012 [E-011109-12], αναφέρει ότι για τηλιμνοθάλασσα του Αγίου Μάμα Χαλκιδικής, η οποία είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura2000, «θα ζητήσει σχετικές πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές, μεταξύ άλλων και για συναφείς αποφάσεις και παραχωρήσεις που έχουν εγκριθεί».

Στις 20/5/2013 το ΥΠΕΚΑ εξέδωσε απόφαση[4] με την οποία παρέχει σύμφωνη γνώμη για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας στην ακτή της παραλίας του Αγ. Μάμα για την τουριστική περίοδο του 2013. Με βάση όμως την ΚΥΑ Δ10Β1053970/1672ΕΞ2013/2013 (άρθρο 4)[5] από την παραχώρηση της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας εξαιρούνται οι χώροι όπου έχουν εκτελεσθεί έργα άνευ αδείας ή καθ’ υπέρβαση αυτής. Για το έτος 2012 υπήρξε σωρεία παραβάσεων εντός της προστατευόμενης περιοχής, όπως αποδεικνύουν οι εκθέσεις αυτοψίας της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Ν. Προποντίδας, ενώ το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής έχει εισηγηθεί [6] την παύση της παραχώρησης της χρήσης του αιγιαλού κατά τα επόμενα (συμπεριλαμβανουμένου και του τρέχοντος) έτη. Για τη φετινή τουριστική περίοδο λειτουργούν πολλά beach bar εντός της περιοχής Natura, χωρίς να έχει γίνει η απαραίτητη δημοπρασία από το δήμο και η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης. Κατά παράβαση της απόφασης του ΥΠΕΚΑ, οι τροχήλατες καντίνες δεν είναι τοποθετημένες επί της αμαξωτού οδού, αλλά πάνω στο αμμοθινικό οικοσύστημα και σε συνδυασμό με τα συνοδά έργα (χώροι υποδοχής λουομένων, πάρκινγκ, φυτεύσεις ξένης προς το οικοσύστημα βλάστησης δίχως μελέτη) καταστρέφουν το οικοσύστημα της προστατευόμενης περιοχής.

Σε  αυτό το πλαίσιο ερωτάται η Επιτροπή:

1.     Είναι ικανοποιημένη από τις απαντήσεις που πήρε από τις αρμόδιες αρχές;

2.     Με βάση αυτές τις απαντήσεις και το δεδομένο των επί σειρά ετών αυθαιρεσιών που οδηγούν στην καταστροφή του περιβάλλοντος, θεωρεί ότι υπήρξε παραβίαση της ελληνικής και κοινοτικής νομοθεσίας;

3.     Θεωρεί ότι η πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΚΑ είναι συμβατή με τις υποχρεώσεις του να εξασφαλίζει τους απαραίτητους όρους για την προστασία της περιοχής και τη συμμόρφωση με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ;

4.     Τι μέτρα προτίθεται να λάβει προκειμένου να προστατεύσει τον υγρότοπο του Αγίου Μάμα, με βάση και την πρόσφατη επιστολή[7] τηςΓενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ε.Ε. και το γεγονός ότι δεν υπάρχει Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την περιοχή;

Τοποθέτηση του Ν. Χρυσόγελου στην ημερίδα "Αώος, πηγή ζωής για τη φύση και τον άνθρωπο" και υποστήριξη σε πολιτιστικές εκδηλώσεις

«Το σχέδιο εκτροπής του Αώου, όποια αιτιολογία και αν προβάλλεται, είναι παράλογο, αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία για τη διαχείριση  των υδατικών πόρων και των εθνικών πάρκων όπως έχουν τεκμηριώσει πολλοί φορείς, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου, επιστήμονες και η Κίνηση πολιτών ενάντια στην εκτροπή του Αώου", τόνισε μεταξύ άλλων ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, μιλώντας στην ημερίδα "Αώος, πηγή ζωής για τη φύση και τον άνθρωπο", που οργάνωσε η "Κίνηση για την προστασία του Αώου", στην Βοβούσα, το Σάββατο 29 Ιουνίου.

"Το σχέδιο, όμως, θέτει παράλληλα και άλλα πολιτικά, δημοκρατικά και οικονομικά ερωτήματα", επεσήμανε ο Νίκος Χρυσόγελος. "Σήμερα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν αποδέχεται πλέον ο σχεδιασμός έργων να είναι αποτέλεσμα διαπλοκής οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων ή έστω αντιεπιστημονικών και χωρίς καν διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες εμμονών από κομματάρχες και πολιτικούς παλιάς κοπής που ούτε καν αντιλαμβάνονται τι σημαίνει δημόσιο συμφέρον, περιφερειακός συμμετοχικός σχεδιασμός, δεσμεύσεις και κανόνες που προκύπτουν από τη νομοθεσία, βιωσιμότητα, προστασία του περιβάλλοντος, τοπική οικονομία κα.

Οι ορεινές περιοχές και η τοπική οικονομία χρειάζονται, όπως εξάλλου και η χώρα, ένα νέο μοντέλο οικονομίας, που θα βασίζεται αλλά και θα διατηρεί και αναδεικνύει μακροχρόνια τον πολιτισμικό και περιβαλλοντικό πλούτο κάθε περιοχής, θα συνδυάζει τη σοφία του παρελθόντος με την οικολογική και κοινωνική καινοτομία, θα ενδυναμώνει τις ικανότητες του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού και θα δημιουργεί γόνιμο περιβάλλον για την προσέλκυση νέων που σήμερα αν και διαθέτουν γνώσεις και δεξιότητες παραμένουν στο περιθώριο και συνήθως άνεργοι»

Μιλώντας στην εκδήλωση αλλά και με τους ενεργούς πολίτες και φορείς ο Νίκος Χρυσόγελος έκανε συγκεκριμένες προτάσεις  για την προώθηση μιας οικολογικά και κοινωνικά υπεύθυνης οικονομίας για ολόκληρη την περιοχή που θα βασίζεται, προστατεύει και αναδεικνύει τα εξαιρετικά οικολογικά και πολιτισμικά πλεονεκτήματα της περιοχής. Τα χαρακτηριστικά αυτά αναδείχθηκαν ως πρόπλασμα μέσα κι από τις πολύπλευρες εκδηλώσεις που οργανώθηκαν, παράλληλα με την ημερίδα: εκθέσεις φωτογραφίας, προβολή ταινιών, μουσική βραδιά,  πεζοπορία και ξενάγηση, φιλοξενία στο καταφύγιο, σε ξενώνες και σπίτια της περιοχής. Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ενάντια σε ένα καταστροφικό σχέδιο αναδείχτηκαν έτσι και στην καλύτερη και πραγματικά δημιουργική αντιπρόταση για το μέλλον, την απασχόληση και την οικονομία της περιοχής.

·       Διαβάστε περισσότερα για την ημερίδα:http://vovousa.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html

·       Ακούστε την εισήγηση του Ν. Χρυσόγελου :http://www.youtube.com/watch?v=dlZdriPT-DI

·       Διαβάστε για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που έγιναν παράλληλα με την ημερίδα: http://www.chrysogelos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1808:vovousa-culture&Itemid=73&lang=el

Αναλυτικά:

Η μεγάλη συμμετοχή πολιτών και φορέων από την ευρύτερη περιοχή, ο διάλογος με την συμμετοχή επιστημόνων, περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, κατοίκων, πολιτών κάθε ηλικίας, ακτιβιστών, μπορεί να  αποτελέσει την γνωστική και ανθρώπινη βάση αλλά και την προωθητική δύναμη για τη διαμόρφωση μέσα από διάλογο ενός σχεδίου για βιώσιμη ευημερία της περιοχής, που θα βασίζεται στην ανάδειξη και προστασία της βιοποικιλότητας και του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της περιοχής  και στην μετατροπής της σε ένα κέντρο κοινωνικής, πολιτιστικής και οικολογικής δραστηριότητας που θα αναζωογονήσει την περιοχή.

Εν όψει της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020, η Κίνηση Για την Προστασία του Αώου, οι φορείς της περιοχής, ο φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και επαγγελματικές οργανώσεις και ευαισθητοποιημένοι πολίτες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην διαμόρφωση ενός συνεκτικού σχεδίου βιωσιμότητας, απασχόλησης, κοινωνικής συνοχής κι αναζωογόνησης, προστασίας και διαχείρισης του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της περιοχής και να πιέσουν για ένταξη του στο σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης και την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρονται από τα 5 Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό ταμείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (κυρίως πυλώνας ΙΙ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων).

Ένα τέτοιο σχέδιο αναζωογόνησης της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας μπορεί, μεταξύ άλλων, να στηριχθεί:

- στην ενίσχυση επαγγελμάτων που επιβιώνουν ακόμα ή μπορεί να (ξαν)ανθίσουν  στην περιοχή και σχετίζονται με την μελέτη και βιώσιμη διαχείριση της βιοποικιλότητας και του φυσικού πλούτου (δασεργάτες, οικολογική ξενάγηση και παρατήρηση της φύσης, οικο-τουρισμός, επιστημονική έρευνα για τα οικολογικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της περιοχής ),

- την πρωτογενή παραγωγή (κτηνοτροφία, μελισσοκομία, οικολογική γεωργία), μικρές κατάλληλες υποδομές για αξιοποίηση και μεταποίηση τοπικής παραγωγής, μέσω κυρίως συνεταιριστικών / συνεργατικών σχημάτων και την παραγωγή - διακίνηση ποιοτικών και οικολογικών προϊόντων με τοπική ονομασία προέλευσης με τη συνδρομή του Εθνικού Πάρκου,

- την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών που προσφέρει η βιο-οικονομία και η πράσινη χημεία, αλλά και νέες αντιλήψεις για τον τουρισμό, την θεραπεία και την αναψυχή (θεραπευτική πεζοπορία, ασκήσεις στη φύση, θέατρο και περιβαλλοντική εκπαίδευση στη φύση κα)

- την σωστή αξιοποίηση των ανανεώσιμων πρώτων υλών της περιοχής (πχ υπολείμματα δασικής διαχείρισης) για εφαρμογές στην τοπική οικονομία καθώς και για την παραγωγή ενέργειας για τις τοπικές ανάγκες. ( πχ αξιοποιώντας το βιοαέριο από αστικά λύματα του χωριού και άλλα κτηνοτροφικά και δασικά υπολείμματα  ή και μικρό υδροηλεκτρικό και ανεμογεννήτρια για τις τοπικές ενεργειακές ανάγκες) που θα αποφέρουν έσοδα στην κοινότητα και θα δημιουργήσουν ευκαιρίες απασχόλησης σε νέους που κατάγονται από την περιοχή

Σημαντικές δυνατότητες υπάρχουν επίσης για επανάκαμψη ορισμένων από τα επαγγέλματα που είχαν κυριαρχήσει στην περιοχή (κατασκευή εργαλείων για ξυλουργεία, επεξεργασία ξύλου, χτίσιμο πέτρας, κατασκευή βαρελιών για ποιοτικά κρασιά, αποκατάσταση γεφυριών και μονοπατιών κα)

Πατώντας, επίσης, στον υπάρχοντα πολιτισμικό πλούτο, όπως πχ ηπειρώτικο τραγούδι και μουσική, αρχιτεκτονική, γεφύρια, πολιτισμική συνύπαρξη, κοινωνικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές από τα επαγγέλματα που ανέδειξε η περιοχή, μπορεί να δημιουργηθεί μια γέφυρα με την σημερινή καλλιτεχνική δημιουργία. Η Βοβούσα αλλά και τα άλλα χωριά της Βόρειας Πίνδου μπορούν να μετατραπούν σε πολιτιστικά κέντρα και να αποτελέσουν ένα δίκτυο οικολογικών και πολιτιστικών κέντρων, προσελκύοντας καλλιτεχνικές δραστηριότητες, φωτογραφικές και εικαστικές εκθέσεις, μουσικές.

Ο Ν. Χρυσόγελος και οι Πράσινοι υποστηρικτές πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Βοβούσα στο πλαίσιο των δράσεων «Αώος, πηγή ζωής για τη φύση και τον άνθρωπο»

Η περιοχή της Βόρειας  Πίνδου διαθέτει όχι μόνο το κατάλληλο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να προωθήσει μια παρόμοια αναγέννηση της περιοχής, όπως διαπιστώθηκε από τις εξαιρετικές εκδηλώσεις που οργάνωσε η καλλιτεχνική ομάδα Phasma2, με την επιμέλεια του Καμίλο Νόλλα (που κατάγεται από την περιοχή), σε συνεργασία με την Κίνηση για την προστασία του Αώου παράλληλα με τις άλλες εκδηλώσεις για την προστασία του Αώου, το Σάββατο 29 Ιουνίου στη Βωβούσα. Ο Νίκος Χρυσόγελος και η Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο υποστήριξαν τις εκδηλώσεις για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν.

Ένα μικρό, λοιπόν, δείγμα για τις δυνατότητες της Βοβούσας  να μετατραπεί σε ένα εναλλακτικό, πολιτιστικό κέντρο, αντιπροσωπεύουν αυτές ακριβώς οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που μπορεί να είναι εφάμιλλες παρόμοιων εκδηλώσεων που γίνονται σε διάφορες ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές στην υπόλοιπη Ευρώπη:

- Ομαδική έκθεση φωτογραφίας των μαθητών του μονοθέσιου δημοτικού σχολείου Βοβούσας " τι αγαπώ και τι δεν θέλω να χάσω", με την στήριξη της καλλιτεχνικής ομάδας phasma2 στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου (χτίσμα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής)

- Ομαδική έκθεση φωτογραφίας "Βοβούσα, μοναδική και όχι μόνη", των Αλέξανδρου Σταματίου, Γιώργου Δέτση, Νίκου Παλαιολόγου στον κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο της αποθήκης ενός από τα εναπομείναντα ξυλουργεία της περιοχής.

- Έκθεση φωτογραφίας "Ένας για όλους και όλοι για έναν" του Καμίλο Νόλλα, σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο ενός στάβλου

- Έκθεση φωτογραφίας "Δίπτυχα", άνθρωποι και αντικείμενα - φύση, του Γιώργου Βιτσαρόπουλου στο Καφενείο LaPunti

- Έκθεση φωτογραφίας "Ανθρωποι και φορεσιές", της Ανδρονίκης Χριστοδούλου στον χώρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Βοβούσας, με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους του χωριού.

Προβλήθηκαν, επίσης, η εξαιρετική ταινία-ντοκυμαντέρ για την εκτροπή του Αχελώου, "Ο Ηρακλής, η γιαγιά μου και ο Αχελώος", σε σκηνοθεσία Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, καθώς και ένα βίντεο για τον Αώο, με επιμέλεια του Βασίλη Νητσιάκου.

Από τις εξαιρετικές στιγμές που απόλαυσαν τόσο οι κάτοικοι κάθε ηλικίας όσο και οι επισκέπτες, συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις αλληλεγγύης, ήταν και η συναυλία του Κουαρτέτου Εγχόρδων Αθηνών (Απόλλων Γραμματικόπουλος, βιόλα, Παναγιώτης Τζιώτης, βιόλα, Ισίδωρος Σιδέρης, βιολοντσέλο, Πάρις Αναστασιάδης, βιολί) στον χώρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Βοβούσας που οργανώθηκε με την ευγενική χορηγία του Στέφανου Νόλλα.

Δείτε τις φωτογραφίες εδώ και τα σχετικά βίντεο εδώ και  εδώ.