Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ” θεωρούμε το δικαίωμα στη στέγαση ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα για τη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Δυστυχώς, όμως, από το 2010 ήδη, πριν την κρίση, το 6% των Ευρωπαίων πολιτών ήταν άστεγοι, ενώ το 18% ζούσε σε μη ανθρώπινες συνθήκες, ποσοστά που έκτοτε έχουν αυξηθεί ραγδαία.
Η κρίση οδήγησε σε πολύμορφη φτώχεια, μεταξύ άλλων και ενεργειακή φτώχεια, ενώ υπάρχουν πολίτες που έχουν στέγη, αλλά αυτή δεν ανταποκρίνεται σε αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής και υγιεινής. Το πρόβλημα αφορά όλα σχεδόν τα κράτη μέλη, με αποκορύφωμα χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση.
Στη χώρα μας δεν υπάρχει πολύ-επίπεδη πολιτική για τους άστεγους, είναι, λοιπόν, απαραίτητο να αναπτυχθεί από τα κάτω με βάση και το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου - που ήταν αποτέλεσμα πρωτοβουλίας των Πράσινων ευρωβουλευτών και δικής μου.
Η χώρα μας αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με χιλιάδες ανθρώπους να είναι σήμερα άστεγοι ή να μπορούν να πληρώσουν τα νοίκι τους, παρά το γεγονός ότι μόλις πριν λίγα χρόνια κατατάσσονταν στη μεσαία τάξη, παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχουμε από τα πιο υψηλά επίπεδα ιδιοκτησίας κατοικιών.
Το οξύμωρο είναι ότι ενώ υπάρχουν πάνω από 200.000 ξενοίκιαστα σπίτια, χιλιάδες συμπολίτες μας κοιμούνται στο δρόμο ή αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιο. Η κρίση και οι πολιτικές που ακολουθούνται έχουν αλλάξει τα πάντα. Η απουσία μιας σχετικής πολιτικής δεν αντιμετωπίζεται με τις σημαντικές αλλά περιορισμένης εμβέλειας πρωτοβουλίες πολιτών, ΜΚΟ και ορισμένων δήμων (προσωρινή στέγη, συσσίτια). Η πολιτική για τους άστεγους πρέπει να περιλαμβάνει και πολιτική για τα ενοίκια, για κοινωνική κατοικία, για κοινωνική κι εργασιακή επανένταξη καθώς και πολιτική για την αντιμετώπιση των πλειστηριασμών και των εξώσεων.
Αν και η άμεση ευθύνη για την αντιμετώπιση του φαινομένου των αστέγων, ανήκει στα κράτη μέλη και ο ρόλος της ΕΕ είναι μέχρι τώρα συμπληρωματικός, το πρόβλημα δεν θα αντιμετωπιστεί αν δεν υπάρξει μια συνεκτική πολιτική και στα τρία επίπεδα: ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό-περιφερειακό.
Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να ενσωματώσουν το πρόβλημα των αστέγων σε όλες τις πολιτικές τους και στη βάση αυτή να αξιοποιήσουν παράλληλα εργαλεία που υπάρχουν στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά κι Επενδυτικά Ταμεία, για την περίοδο 2014-2020, ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής καθώς και τις δυνατότητες που προσφέρει το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τους Απόρους.
Το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό κι έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η αύξηση των αστέγων, των εξώσεων και των κατασχέσεων αποτελεί καθημερινό φαινόμενο. Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έχουν χάσει το σπίτι τους στην Ισπανία και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα, οι αιτήσεις υπαγωγής στη νομοθεσία για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ξεπερνούν τις 85.000, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Όσο δεν αντιμετωπίζεται η υπερχρέωση των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων επηρεάζεται ολόκληρη η κοινωνία και η εθνική οικονομία.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτείται πολύπλευρη και συνεκτική προσέγγιση κι όχι αποσπασματικές ενέργειες. Δεν χρειάζεται απλώς ρύθμιση των χρεών, αλλά μία συνολική πολιτική για την κατοικία, στην οποία θα ενσωματωθεί και η πολιτική στέγασης, η ενεργειακή πολιτική και η φορολογική πολιτική και θα εξασφαλίζεται το συμφέρον όλων των μερών και όχι μόνο των τραπεζών.
Μια πρότασή μας είναι να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ ή ένα μέρος της φορολογικής επιβάρυνσης ιδιοκτήτες κατοικιών που θα ενοικίαζαν με συμβολικό ή μηδενικό ενοίκιο κλειστά διαμερίσματα σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Οι κατοικίες αυτές θα μπορούσαν να μπουν και σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και να αποτελέσουν κύτταρα για την ανάπτυξη ενεργειακών συνεταιρισμών σε επίπεδο γειτονιάς για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Θα αναζωογονηθεί η απασχόληση στον κλάδο των οικοδομών αλλά και θα δοθεί η δυνατότητα απόκτησης και κάποιων εισοδημάτων σε άτομα που είναι άνεργα ή στα όρια της φτώχειας. Ως ευρωβουλευτής των Πράσινων με ευθύνη τα θέματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Συνοχής συνέβαλα στο να υπάρξουν παρόμοια εργαλεία στον Κανονισμό του ταμείου. Απαιτείται όμως πολιτική που θα προσφέρει λύσεις αξιοποιώντας τα εργαλεία αυτά
Εμείς οι “ ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ” θέτουμε όλα αυτά σε βάση άμεσης λύσης. Το θέμα της στέγασης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα όλων.
Είμαστε Εδώ!
* Ο Νίκος Χρυσόγελος είναι υποψήφιος βουλευτής Β’ Αθηνών με το ψηφοδέλτιο “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ”