έχει το ίδιο το επενδυτικό σχήμα που θα αναδειχθεί από τη διαγωνιστική διαδικασία, αφού δίδεται απόλυτη ελευθερία σ’ αυτό να σχεδιάσει την ανάπτυξη που επιθυμεί. Οι τιθέμενοι στόχοι και τα μεγέθη προσδιορίζονται βάσει της γενικής ισχύουσας νομοθεσίας, προτείνονται δυο βασικές κατηγορίες χρήσεων γης που συμπεριλαμβάνουν σχεδόν τα πάντα, ενώ δεν εξειδικεύονται και δεν προσδιορίζονται χωρικά. Έτσι στην περιοχή μπορούν να αναπτυχθούν από ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις μέχρι καταστήματα και από κατοικίες μέχρι καζίνο και λιμενικές εγκαταστάσεις, ενώ ο Σ.Δ. μπορεί να είναι μεταφερόμενος αν δεν εξαντλείται σε κάποια περιοχή. Και όλο αυτό δίχως τη δημιουργία του απαραίτητου κοινωνικού εξοπλισμού και των αναλογούντων Κ.Χ. προς το δημόσιο όφελος.... Στην πρόταση εντάσσεται επίσης και η ζώνη παραλίας πέραν της γραμμής αιγιαλού, η οποία είναι μεγάλη σε έκταση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ιδιωτικά, είτε σαν χώρος στάθμευσης, είτε για τη δημιουργία αθλητικών και άλλων συναφών εγκαταστάσεων ιδιωτικού περιεχομένου, ακόμη και για την επέκταση του υφιστάμενου γηπέδου γκολφ. Επισημαίνουμε, ότι κατά τον κτηματολογικό κανονισμό της Δωδ/σου, η ζώνη παραλίας είναι κοινόχρηστος χώρος και κατά κανόνα χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση δημόσιων αγαθών, συνθήκη που εδώ δεν τηρείται αφού η ζώνη αυτή χαρακτηρίζεται ως Τουριστικό Δημόσιο Κτήμα και εντάσσεται στους σχεδιασμούς της εκμετάλλευσης της περιοχής από το επενδυτικό σχήμα, έστω και σαν αδόμητη”.

2. Η μελέτη δεν αντιμετωπίζει τα σοβαρά προβλήματα που θα δημιουργηθούν από την δόμηση της έκτασης, αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων στερεών και υγρών αποβλήτων και κατανάλωση με δεδομένο ότι η Ρόδος έχει σοβαρές δυσκολίες στους τομείς αυτούς. Προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν τα υφιστάμενα δίκτυα ενέργειας και αποχέτευσης (εγκαταστάσεις βιολογικού στο βόδι), ενώ δεν θέτει καν όρους για ειδικές πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν στην περιοχή που θα δομηθεί (πχ κτίρια μηδενικής ενέργειας, επεξεργασία λυμάτων κι επαναχρησιμοποίηση νερών), στρατηγική μηδενικών αποβλήτων. Η μελέτη περιγράφει, απλώς, την υπάρχουσα κατάσταση στις περίπου 230 σελίδες αλλά δεν παρουσιάζει κανένα συνεκτικό σχέδιο αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων όπως θα περίμενε κάποιος από μια ΣΜΠΕ. Μάλιστα, στα σενάρια που αξιολογούνται, “μηδενικό” και εναλλακτικά, τεχνηέντως το μηδενικό σενάριο (που λανθασμένα είναι διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης κι όχι μια βιώσιμη, εναλλακτική διαχείριση του χώρου με ήπιες παρεμβάσεις) φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον (στη βιοποικιλότητα, το νερό, το έδαφος), πράγμα εντελώς αναπόδεικτο! Χαρακτηριστικά, αναφέρεται στην μελέτη υποτίθεται, περιβαλλοντικών επιπτώσεων “Δεν αναμένεται αξιόλογη επίπτωση στο σύνολο των ειδών χλωρίδας και πανίδας, στο ποσοστό των απειλούμενων ειδών, στον αριθμό, τον τύπο και την κατάσταση διατήρησης των οικοτόπων. Η ανάπτυξη οργανωμένης χρήσης τουρισμού - αναψυχής αναμένεται να έχει περιορισμένες επιπτώσεις, ως προς τη βιοποικιλότητα, τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, οι οποίες εκτιμάται ότι θα αντισταθμισθούν από τις θετικές για την οικονομία και την κοινωνία των περιοχών αυτών επιπτώσεις”.

3. Όπως αναφέρει και η εισήγηση της υπηρεσίας της Περιφέρειας: “Δεν προβλέπεται κανενός είδους παραχώρηση ανταποδοτικών οφελών στον αντίστοιχο Δήμο”. Μάλιστα χάνει και την παραχώρηση έκτασης που σήμερα είναι παιδική χαρά!

4. “Ένα μεγάλο μέρος των εκτάσεων που είναι τώρα προς αξιοποίηση, είναι εκτάσεις που ανήκαν σε πολίτες της περιοχής και που απαλλοτριώθηκαν αναγκαστικά από το ΕΟΤ πριν 40 και πλέον έτη, προκειμένου να ενσωματωθούν στο τότε τουριστικό ακίνητο με “σκοπό την αξιοποίησή του”, σκοπός που δεν επετεύχθη. Για το λόγο αυτό έχει ήδη κερδηθεί μια προσφυγή πολίτη κατά της αναγκαστικής αυτής απαλλοτρίωσης”.

5. Με πρωτοφανή τρόπο και χωρίς στοιχειώδη συζήτηση στον επενδυτή παραχωρούνται 209 στρέματα αρχαιολογικού χώρου μεγάλης σημασίας και έτσι ιδιωτικοποιούνται όχι μόνο η έκταση αλλά και η δυνατότητα να αναπτυχθεί ένα ήπιο μοντέλο αρχαιολογικού τουρισμού που θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική λύση απέναντι στο μοντέλο της τουριστικής κατοικίας και της προσθήκες νέων ξενοδοχείων, καζίνο,λιμενικών εγκαταστάσεων κλπ.

6. Ενώ θα προστεθεί μια ολόκληρη τουριστική πόλη στη Ρόδο που, όπως αναγνωρίζεται και από την μελέτη, δέχεται ήδη σημαντικές πιέσεις από το κυρίαρχο μοντέλο μαζικού τουρισμού, δεν εξετάζονται καν οι επιπτώσεις στον ίδιο τον τουρισμό, με δεδομένο ότι η τουριστική πίτα θα μοιραστεί σε περισσότερα κομμάτια. Δεν εξετάζονται οι αλλαγές που συντελούνται στο τουριστικό μοντέλο της Ρόδου κι έχουν ως αποτέλεσμα να αυξάνει με ο αριθμός των επισκεπτών αλλά μειώνονται τα έσοδα, το όφελος συγκεντρώνεται σε μικρότερα τμήματα της κοινωνίας, κι αυξάνεται η ανεργία στον κλάδο. Η πρότασή μας είναι να συμβάλλει η Περιφέρεια στην στροφή από την ποσοτική πολιτική για τον τουρισμό (δηλαδή στόχευση στην αύξηση του αριθμού τουριστών) στην ποιοτική πολιτική για τον τουρισμό (δηλαδή ποιοτική αναβάθμιση του τουρσιμού, διαφοροποίησή του και σύνδεσή του με την κατανάλωση τοπικών ποιοτικών προϊόντων, την προστασία του περιβάλλοντος και την πολιτιστική αναβάθμιση)

7. Δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια ο τρόπος που θα δημιουργηθεί η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού από τη μια άκρη του κόλπου ως την άλλη. Θα περιοριστεί κατά πάσα πιθανότητα η προσβασιμότητα των Ροδίων πολιτών στον κόλπο Αφάντου, με την ελεγχόμενη πρόσβαση και με δεδομένο ότι η χωρητικότητα του εκτιμάται σε 20.000 πολίτες και ο αριθμός των αναμενόμενων τουριστών από το συγκρότημα δεν θα είναι μακριά από τα νούμερα αυτά.

8. Στο σχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα κατασκευής λιμενικών εγκαταστάσεων, που θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ακτογραμμή. Δεν είναι καθόλου κατανοητό για ποιο λόγο κάθε τουριστική επένδυση, έστω και τέτοιας κλίμακας, πρέπει να έχει ιδιόκτητες λιμενικές εγκαταστάσεις. Αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Οι τυχόν λιμενικές εγκαταστάσεις θα γίνουν μετά από ειδική μελέτη κυματισμού και επιπτώσεων στη θαλάσσια δυναμική και θα περιοριστούν στο απολύτως αναγκαίο, για την εξυπηρέτηση της πελατείας των μονάδων, σε κλίμακα και είδος και εντός των ορίων που ορίζονται από το αρθρ.14Α παραγρ.1 του Ν.3986/2011, όπως συμπληρώθηκε με τον Ν.4092/2012”.

9. Παραχωρεί δημόσιο χώρο που θα προέκυπτε με εισφορά σε γη αν η έκταση αυτή δομούνταν για ξενοδοχειακή χρήση με προδιαγραφές ΕΟΤ ή στην περίπτωση κανονικής πολεοδόμησης ως περιοχή β’ κατοικίας ή ως περιοχή ΠΕΡΠΟ (Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης, δηλαδή ιδιωτικής πολεοδόμησης). Σ’ αυτή την περίπτωση θα υπήρχε υποχρέωση εισφοράς σε γη στον Δήμο για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, άνω του 50% της έκτασης. Οι συνθήκες αυτές δεν ισχύουν στην παρούσα περίπτωση διότι ο Ν. 3986 / 11 δεν προβλέπει κάτι τέτοιο. Έτσι, ακόμη και οι κοινόχρηστοι χώροι που θα δημιουργηθούν μέσα στην περιοχή που θα πολεοδομηθεί δηλαδή σ’ αυτή με χρήση τουριστικού χωριού, θα είναι ιδιωτικού χαρακτήρα αφού δεν προβλέπεται η απόδοσή τους στο Δήμο.

10. Προβλέπεται η επέκταση του γκολφ δίχως να αποσαφηνίζονται τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται (αύξηση κατανάλωσης νερού, χρήση φυτοφαρμάκων κα).

11. Οι συνθήκες πολεοδόμησης για τη χρήση «τουρισμού – αναψυχής» ο μέγιστος Συντελεστής Δόμησης ορίζεται σε 0,2 και είναι αυτός που προτείνεται από το συγκεκριμένο ΕΣΧΑΔΑ. Πλασματικά η μελέτη προσπαθεί να πείσει ότι ο συντελεστής δόμησης που θα εφαρμοστεί στην πράξη είναι 0,09. Όπως έδειξε και το ΤΕΕ και άλλοι ομιλητές, ο συντελεστής – με βάση τις εκτάσεις που επιτρέπεται να δομηθούν – είναι τουλάχιστον 0,2.

Η περιοχή που έχει παραχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) έχει έκταση 1.706.414 μ2 και περιλαμβάνει τις δημόσιες εκτάσεις που εκτείνονται κατά μήκος όλου του κόλπου Αφάντου, ρέματα, αρχαιολογικούς χώρους καθώς και τα ενδιάμεσα τμήματα αιγιαλού και παραλίας, δημιουργώντας ένα σχεδόν ενιαίο παραλιακό μέτωπο μήκους 6,5 περίπου χιλιομέτρων. Το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης αυτής είναι πρώην ιδιοκτησίας ΕΟΤ (περίπου 1.400 στρ), και περιλαμβάνει 450 στρέματα γκολφ, 209,4 στρέματα αδόμητη αρχαιολογική ζώνη (Α) πλησίον του Ερημόκαστρου (209,4 στρ), 65 στρέματα δασικών εκτάσεων παράπλευρα και βορείως του γκολφ, 4 βασικά ρέματα και τις παρόχθιες περιοχές τους καθώς και ζώνη παραλίας νοτίως του ρέματος Πελεμόνη – πέρα ποταμός. Μάλιστα παραχωρείται και έκταση με παιδική χαρά που είχε αποδοθεί στο Δήμο Αφάντου. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, εγκαταλελειμμένα κτίρια και εγκαταστάσεις (club house, διώροφο ξενοδοχείο, κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων, γραφεία, αποδυτήρια κλπ) της δεκαετίας του ‘70. Υπάρχουν και ζώνες με ιδιωτικές μερίδες, οι εγκαταστάσεις της πρώην φωνής της Αμερικής, και 180 στρέματα που αποτελούν το λεγόμενο Τουριστικό Δημόσιο Κτήμα κι είναι η ζώνη παραλίας μεταξύ της γραμμής αιγιαλού και των πλησιέστερων προς τη θάλασσα Κτηματολογικών Μερίδων, το οποίο δεν δομείται (κατά τον κτηματολογικό κανονισμό αποτελεί «παραλία») αλλά παραμένει στη διαχείριση του επενδυτικού σχεδίου. Μεγάλο μέρος της έκτασης αυτής έχει διαβρωθεί από τη θάλασσα.

12. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΣΜΠΕ, το οικοδομήσιμο τμήμα της συνολικής έκτασης είναι 806.620 μ2 (αφαιρούνται το υφιστάμενο γήπεδο Γκολφ, ο αρχαιολογικός χώρος, οι δασικές εκτάσεις και το Τουριστικό Δημόσιο Κτήμα). Προσμετράται στη δομήσιμη επιφάνεια το τμήμα μεταξύ της γραμμής αιγιαλού και του σημερινού γηπέδου γκολφ, συμπεριλαμβανομένου του παραλιακού δρόμου που εφάπτεται των εγκαταστάσεων του γκολφ καθώς επίσης της συνέχειας του δρόμου αυτού προς την κύρια είσοδο του γκολφ. Δηλαδή καταργείται ο παραλιακός δρόμος που σήμερα εφάπτεται του γκολφ μέχρι τον Πελέμονη ποταμό, συρρικνώνοντας αντίστοιχα το σημερινό εύρος παραλίας κατά περίπου 40 στρ.

13. Η διαχείριση της υπόθεσης παραχώρησης του κτήματος Αφάντου στο ΤΑΙΠΕΔ και της μετέπειτα πώλησης του θα σηματοδοτήσει και τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν κι άλλες ανάλογες περιπτώσεις ιδιωτικοποίησης. Επομένως, το Περιφερειακό Συμβούλιο και η Περιφερειακή Αρχή έχουν την ευθύνη να σταθμίσουν σωστά τις αποφάσεις τους.

14. Δεν μπορεί να μην επισημάνει κάποιος ότι με ένα σύνολο νομοθετικών ρυθμίσεων έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο παράκαμψης του περιβαλλοντικού κεκτημένου όχι μόνο για την περίπτωση Αφάντου αλλά και για άλλες παρόμοιες “επενδύσεις”. Μεταξύ άλλων, η νομοθεσία για την σύνθετη τουριστική κατοικία και την ιδιωτική πολεοδόμηση δημιουργεί πολύ διαφορετικό καθεστώς για επενδύσεις όπως αυτή και για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση μικρομεσαίας επένδυσης.Το Περιφερειακό Συμβούλιο με ευθύνη της Περιφερειακής Αρχής δεν θέλησε να συζητήσει καν – παρά το γεγονός ότι ένα σύνολο περιφερειακών συμβούλων το είχε ζητήσει και γραπτά με πρότασή μας – τις ρυθμίσεις περί σύνθετης τουριστικής κατοικίας, που πλέον θα τις βλέπουμε μπροστά μας όχι μόνο στην περίπτωση Αφάντου αλλά και σε άλλα σχέδια τουριστικών επενδύσεων που έχουν ανακοινωθεί πάλι με διαδικασίες fast track (Κέα, Μήλος, Ίος κα).