Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω καταρχήν για την πρόσκληση και να σας πω ότι θα ήθελα να συμμετάσχω στην ημερίδα, συζητώντας μαζί σας ένα τόσο σημαντικό θέμα, όμως είμαι την ίδια ώρα σε άλλη εκδήλωση που συνδιοργανώνουμε από καιρό με τα 2 Επιμελητήρια του Πειραιά με θέμα την κρίση στην ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη και τη δυνατότητα των ναυπηγείων να στραφούν και σε πράσινες κατασκευές (πλοία με υψηλότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, τμήματα των τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κα)
Η Οίτη είναι – όπως όλοι γνωρίζετε καλύτερα από μένα – ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό οικοσύστημα και ένας τόπος που αξίζει την προστασίας μας ακριβώς επειδή είναι πολύτιμος για το περιβάλλον της, για τα οφέλη της στην τοπική κοινωνία, για την ποιότητα ζωής που προσφέρει στους κατοίκους της και στον ευρύτερο πληθυσμό της Φθιώτιδας. Παρόλα αυτά βάλλεται από ευμεγέθεις και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις, όπως τα μεταλλεία βωξίτη, προοπτική που θα υποθηκεύσει το μέλλον της και θα τη μετατρέψει σε βουνό – εργοτάξιο, όπως την όμορή της Γκιώνα.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι χρόνια τώρα υποστηρίζουμε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο για την Οίτη, ένα μοντέλο που εμπεριέχει τις οικολογικές αρχές, βασίζεται σε σύγχρονες αντιλήψεις και αξιοποιεί καλά παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές ορεινές περιοχές. Συνήθως στη χώρα μας όταν μιλάμε για ορεινές κοινότητας είτε εννοούμε εγκατάλειψη και γήρανση είτε μονόδρομους (πχ μεταλλεία, ορυχεία, χιονοδρομικά κέντρα). Είναι γεγονός ότι υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας μορφής τοπικής οικονομίας που είναι σε ισορροπία με το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον και επιτυγχάνει την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση του τοπικού πληθυσμού. Η Οίτη έχει το πλεονέκτημα ότι είναι μια πλούσια από άποψη φυσικού περιβάλλοντος περιοχή και να διαθέτει δασικά οικοσυστήματα. Η προστασία και η διαχείριση του φυσικού πλούτου της – όχι η καταστροφή του - μπορεί να είναι η βάση για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης μιας τοπικής κλίμακας οικονομίας. Ενδιαφέροντα παραδείγματα που μπορούν να δώσουν ερεθίσματα για την χάραξη ενός διαφορετικού δρόμου είναι το Guessing στην Αυστρία (ένα χωριό 500 κατοίκων, με δάση, που έφθινε αλλά σήμερα αποτελεί το κέντρο της πράσινης καινοτομίας, έχει 3000 κατοίκους, 25.000 τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή για να εκπαιδευτούν σε τεχνολογίες πράσινης ενέργειας από την διαχείριση των δασών, των γεωργικών υπολειμμάτων και των οργανικών υλικών από τα απορρίμματα) καθώς και το φυσικό πάρκο στην περιοχή Αμπρούτσο της Ιταλίας, ένα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να συνδυαστεί με την δημιουργία θέσεων εργασίας, την αναζωογόνηση των χωριών και των μικρών πόλεων, την άνθιση μιας πιο πράσινης οικονομίας.
Είναι αναγκαίο μέσα από σχήματα ενδυνάμωσης του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου (πχ με την ενίσχυση ομάδων νέων της περιοχής, ιδιαίτερα ανθρώπων που έχουν σπουδάσει σχετικές επιστήμες αλλά και νοιάζονται να ζήσουν ή να γυρίσουν στον τόπο τους) να αξιοποιηθούν εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι για την βιώσιμη, οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά, ανάπτυξη της περιοχής και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Μπορεί να υπάρξει ένας διαφορετικός δρόμος από αυτόν του διπλανού βουνού, που δεν έσωσε τον νομό από τη φτώχεια και την εγκατάλειψη. Χθες μόλις φιλοξένησα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «συμμετοχικές –συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις παραγωγής ενέργειας με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» όπου συζητήσαμε εξαιρετικά καλά παραδείγματα από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και για το πως μπορούν τοπικές κοινωνίες να ξεφύγουν από την παρακμή αξιοποιώντας τοπικούς ανανεώσιμους πόρους (υπολείμματα γεωργικών δραστηριοτήτων, υλικό από τη διαχείριση των δασών, τον άνεμο, τον ήλιο ή τη γεωθερμία) με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και φέρνει ευημερία και απασχόληση στις τοπικές κοινωνίες.
Είναι σημαντικό οι αποφάσεις που αφορούν την περιοχή να λαμβάνονται μετά από συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, συζήτηση για τα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης της περιοχής και τις επιπτώσεις που θα έχει κάθε ένα από αυτά ώστε πράγματι οι κάτοικοι να επιλέγουν συνειδητά πώς θα ζήσουν στον τόπο τους. Αλλά και να έχουν διερευνηθεί όλες οι δυνατότητες που υπάρχουν για στήριξη των πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, όπως ευρωπαϊκά προγράμματα, αξιοποίηση τοπικών κεφαλαίων, δίκτυα αλληλοβοήθειας και συνεργασίας, πολιτικές από το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κα που μπορούν να υποστηρίξουν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται σε πράσινες και κοινωνικές καινοτομίες, θέσεις εργασίας στους τομείς των κοινωνικών υποδομών, του οικολογικού τουρισμού, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της αξιοποίησης ήπιων κι ανανεώσιμων μορφών ενέργειας (περιλαμβάνοντας την αξιοποίηση ξυλείας και υπολειμμάτων από τη σωστή, περιβαλλοντικά διαχείριση και φροντίδα των δασών), την αξιοποίηση των οργανικών απορριμμάτων μέσα από βιο-αντιδραστήρες που στηρίζουν, απόκτηση πρώτων υλών για βιομηχανία καλλυντικών και απορρυπαντικών μέσα από τα απόβλητα ελαιουργείων και τυροκομείων κα. Το πιο σημαντικό όμως για να ξεκινήσουν όλα αυτά είναι να συγκροτηθεί μια ομάδα κατοίκων που θα προετοιμάσει ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, συγκεντρώνοντας στοιχεία και καλά παραδείγματα, συζητώντας με ειδικούς, αναζητώντας συνεργασία και βοήθεια από άλλες περιοχές. Και μετά να συζητήσει το σχέδιο αυτό με τους κατοίκους, και αφού οριστικοποιηθεί να ξεκινήσει η υλοποίησή του με γνώση, ρεαλισμό, αποφασιστικότητα και όραμα.
Ως 4ος αντιπρόεδρος στην Επιτροπή του ευρωκοινοβουλίου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, αλλά και ως Περιφερειακός Σύμβουλος στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, γνωρίζω καλά ότι η κάθε Περιφέρεια μπορεί και οφείλει να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πορεία που επιθυμεί για την περιοχή της και να εργαστεί πάνω στη δημιουργία συνεργιών και στην εξεύρεση πόρων που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της. Παρά την οικονομική κρίση, υπάρχει ελπίδα και υπάρχει ακόμη περιθώριο να συνειδητοποιήσουμε ως κοινωνία τα λάθη που μας έφεραν ως εδώ και τις αναγκαίες αλλαγές στις συνήθειες και στη νοοτροπία που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση και να ανταποκριθεί στο ρόλο της, προστατεύοντας το φυσικό πλούτο της περιοχής της, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα όπως άλλες αντίστοιχες ευρωπαϊκές περιοχές. Από την άλλη, οφείλει να θέσει ως πολιτική της προτεραιότητα, επιδίωξη και διεκδίκηση τη στήριξη και αναβάθμιση του έργου του Φορέα Διαχείρισης της Οίτης αλλά και όλων των δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται με την προστασία και την ανάπτυξή της, αφού η επιστημονική γνώση και τεκμηρίωση που ο Φορέας και αυτές παρέχουν είναι το βασικό εργαλείο στην αξιοποίηση του βουνού σε βιώσιμο οικονομικό πόρο για όλη τη Φθιώτιδα.
Από την πλευρά μου, μέσα από την ιδιότητα του ευρωβουλευτή και τη συμμετοχή μου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, μπορώ να συμβάλλω όπου μου ζητηθεί, προκειμένου να μεταφερθούν καλά παραδείγματα παρόμοιες ευρωπαϊκές περιοχές, για να στηρίξουμε τη λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης, να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δυνατότητες που δίνονται για την πράσινη οικονομία και τη στήριξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, αλλά και να προωθήσουμε στο ΕΚ παρεμβάσεις για την Οίτη, όπως έκανε κατά τη διάρκεια της θητείας του και ο συνάδελφός μου Μιχάλης Τρεμόπουλος.
Κλείνοντας να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες σας.
Νίκος Χρυσόγελος
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω καταρχήν για την πρόσκληση και να σας πω ότι θα ήθελα να συμμετάσχω στην ημερίδα, συζητώντας μαζί σας ένα τόσο σημαντικό θέμα, όμως είμαι την ίδια ώρα σε άλλη εκδήλωση που συνδιοργανώνουμε από καιρό με τα 2 Επιμελητήρια του Πειραιά με θέμα την κρίση στην ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη και τη δυνατότητα των ναυπηγείων να στραφούν και σε πράσινες κατασκευές (πλοία με υψηλότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, τμήματα των τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κα)
Η Οίτη είναι – όπως όλοι γνωρίζετε καλύτερα από μένα – ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό οικοσύστημα και ένας τόπος που αξίζει την προστασίας μας ακριβώς επειδή είναι πολύτιμος για το περιβάλλον της, για τα οφέλη της στην τοπική κοινωνία, για την ποιότητα ζωής που προσφέρει στους κατοίκους της και στον ευρύτερο πληθυσμό της Φθιώτιδας. Παρόλα αυτά βάλλεται από ευμεγέθεις και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις, όπως τα μεταλλεία βωξίτη, προοπτική που θα υποθηκεύσει το μέλλον της και θα τη μετατρέψει σε βουνό – εργοτάξιο, όπως την όμορή της Γκιώνα.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι χρόνια τώρα υποστηρίζουμε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο για την Οίτη, ένα μοντέλο που εμπεριέχει τις οικολογικές αρχές, βασίζεται σε σύγχρονες αντιλήψεις και αξιοποιεί καλά παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές ορεινές περιοχές. Συνήθως στη χώρα μας όταν μιλάμε για ορεινές κοινότητας είτε εννοούμε εγκατάλειψη και γήρανση είτε μονόδρομους (πχ μεταλλεία, ορυχεία, χιονοδρομικά κέντρα). Είναι γεγονός ότι υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας μορφής τοπικής οικονομίας που είναι σε ισορροπία με το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον και επιτυγχάνει την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση του τοπικού πληθυσμού. Η Οίτη έχει το πλεονέκτημα ότι είναι μια πλούσια από άποψη φυσικού περιβάλλοντος περιοχή και να διαθέτει δασικά οικοσυστήματα. Η προστασία και η διαχείριση του φυσικού πλούτου της – όχι η καταστροφή του - μπορεί να είναι η βάση για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης μιας τοπικής κλίμακας οικονομίας. Ενδιαφέροντα παραδείγματα που μπορούν να δώσουν ερεθίσματα για την χάραξη ενός διαφορετικού δρόμου είναι το Guessing στην Αυστρία (ένα χωριό 500 κατοίκων, με δάση, που έφθινε αλλά σήμερα αποτελεί το κέντρο της πράσινης καινοτομίας, έχει 3000 κατοίκους, 25.000 τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή για να εκπαιδευτούν σε τεχνολογίες πράσινης ενέργειας από την διαχείριση των δασών, των γεωργικών υπολειμμάτων και των οργανικών υλικών από τα απορρίμματα) καθώς και το φυσικό πάρκο στην περιοχή Αμπρούτσο της Ιταλίας, ένα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να συνδυαστεί με την δημιουργία θέσεων εργασίας, την αναζωογόνηση των χωριών και των μικρών πόλεων, την άνθιση μιας πιο πράσινης οικονομίας.
Είναι αναγκαίο μέσα από σχήματα ενδυνάμωσης του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου (πχ με την ενίσχυση ομάδων νέων της περιοχής, ιδιαίτερα ανθρώπων που έχουν σπουδάσει σχετικές επιστήμες αλλά και νοιάζονται να ζήσουν ή να γυρίσουν στον τόπο τους) να αξιοποιηθούν εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι για την βιώσιμη, οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά, ανάπτυξη της περιοχής και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Μπορεί να υπάρξει ένας διαφορετικός δρόμος από αυτόν του διπλανού βουνού, που δεν έσωσε τον νομό από τη φτώχεια και την εγκατάλειψη. Χθες μόλις φιλοξένησα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «συμμετοχικές –συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις παραγωγής ενέργειας με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» όπου συζητήσαμε εξαιρετικά καλά παραδείγματα από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και για το πως μπορούν τοπικές κοινωνίες να ξεφύγουν από την παρακμή αξιοποιώντας τοπικούς ανανεώσιμους πόρους (υπολείμματα γεωργικών δραστηριοτήτων, υλικό από τη διαχείριση των δασών, τον άνεμο, τον ήλιο ή τη γεωθερμία) με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και φέρνει ευημερία και απασχόληση στις τοπικές κοινωνίες.
Είναι σημαντικό οι αποφάσεις που αφορούν την περιοχή να λαμβάνονται μετά από συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, συζήτηση για τα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης της περιοχής και τις επιπτώσεις που θα έχει κάθε ένα από αυτά ώστε πράγματι οι κάτοικοι να επιλέγουν συνειδητά πώς θα ζήσουν στον τόπο τους. Αλλά και να έχουν διερευνηθεί όλες οι δυνατότητες που υπάρχουν για στήριξη των πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, όπως ευρωπαϊκά προγράμματα, αξιοποίηση τοπικών κεφαλαίων, δίκτυα αλληλοβοήθειας και συνεργασίας, πολιτικές από το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κα που μπορούν να υποστηρίξουν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται σε πράσινες και κοινωνικές καινοτομίες, θέσεις εργασίας στους τομείς των κοινωνικών υποδομών, του οικολογικού τουρισμού, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της αξιοποίησης ήπιων κι ανανεώσιμων μορφών ενέργειας (περιλαμβάνοντας την αξιοποίηση ξυλείας και υπολειμμάτων από τη σωστή, περιβαλλοντικά διαχείριση και φροντίδα των δασών), την αξιοποίηση των οργανικών απορριμμάτων μέσα από βιο-αντιδραστήρες που στηρίζουν, απόκτηση πρώτων υλών για βιομηχανία καλλυντικών και απορρυπαντικών μέσα από τα απόβλητα ελαιουργείων και τυροκομείων κα. Το πιο σημαντικό όμως για να ξεκινήσουν όλα αυτά είναι να συγκροτηθεί μια ομάδα κατοίκων που θα προετοιμάσει ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, συγκεντρώνοντας στοιχεία και καλά παραδείγματα, συζητώντας με ειδικούς, αναζητώντας συνεργασία και βοήθεια από άλλες περιοχές. Και μετά να συζητήσει το σχέδιο αυτό με τους κατοίκους, και αφού οριστικοποιηθεί να ξεκινήσει η υλοποίησή του με γνώση, ρεαλισμό, αποφασιστικότητα και όραμα.
Ως 4ος αντιπρόεδρος στην Επιτροπή του ευρωκοινοβουλίου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, αλλά και ως Περιφερειακός Σύμβουλος στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, γνωρίζω καλά ότι η κάθε Περιφέρεια μπορεί και οφείλει να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πορεία που επιθυμεί για την περιοχή της και να εργαστεί πάνω στη δημιουργία συνεργιών και στην εξεύρεση πόρων που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της. Παρά την οικονομική κρίση, υπάρχει ελπίδα και υπάρχει ακόμη περιθώριο να συνειδητοποιήσουμε ως κοινωνία τα λάθη που μας έφεραν ως εδώ και τις αναγκαίες αλλαγές στις συνήθειες και στη νοοτροπία που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση και να ανταποκριθεί στο ρόλο της, προστατεύοντας το φυσικό πλούτο της περιοχής της, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα όπως άλλες αντίστοιχες ευρωπαϊκές περιοχές. Από την άλλη, οφείλει να θέσει ως πολιτική της προτεραιότητα, επιδίωξη και διεκδίκηση τη στήριξη και αναβάθμιση του έργου του Φορέα Διαχείρισης της Οίτης αλλά και όλων των δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται με την προστασία και την ανάπτυξή της, αφού η επιστημονική γνώση και τεκμηρίωση που ο Φορέας και αυτές παρέχουν είναι το βασικό εργαλείο στην αξιοποίηση του βουνού σε βιώσιμο οικονομικό πόρο για όλη τη Φθιώτιδα.
Από την πλευρά μου, μέσα από την ιδιότητα του ευρωβουλευτή και τη συμμετοχή μου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, μπορώ να συμβάλλω όπου μου ζητηθεί, προκειμένου να μεταφερθούν καλά παραδείγματα παρόμοιες ευρωπαϊκές περιοχές, για να στηρίξουμε τη λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης, να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δυνατότητες που δίνονται για την πράσινη οικονομία και τη στήριξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, αλλά και να προωθήσουμε στο ΕΚ παρεμβάσεις για την Οίτη, όπως έκανε κατά τη διάρκεια της θητείας του και ο συνάδελφός μου Μιχάλης Τρεμόπουλος.
Κλείνοντας να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες σας.
Νίκος Χρυσόγελος
