μικρών νησιωτικών περιοχών.
Αναλυτικά για την επίσκεψη στην Κάσο
Τόσο κατά την ομιλία του όσο και μέσα από παραδείγματα που περιλαμβάνονται στην ταινία που προβλήθηκε, ο Νίκος Χρυσόγελος επισήμανε ότι οι κοινωνικές - συνεταιριστικές επιχειρήσεις, γενικότερα η κοινωνική οικονομία θα μπορούσε να αναπτυχθεί στα νησιά - ιδιαίτερα σήμερα που αντιμετωπίζουν αυξανόμενα προβλήματα λόγω της κρίσης - σε τομείς όπως η παραγωγή και διακίνηση τοπικών προϊόντων (δίκτυα παραγωγών και καταναλωτών), οι υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας, η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάδειξη του πολιτισμού, οι υπεύθυνες μορφές τουρισμού καθώς και η αναβάθμιση του ρόλου των υπαρχόντων συνεταιριστικών τραπεζών.
Η δημιουργία συνεταιριστικών - συνεργατικών επιχειρήσεων παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για άνεργους όσο και για τη δικτύωση και συνεργασία υπαρχόντων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών (πχ κτηνοτρόφων, γεωργών, τουριστικών επιχειρηματιών στον τομέα του τουρισμού κα) που επιδιώκουν να συνδυάσουν την επιχειρηματικότητα με κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους αλλά κι αναζητούν τρόπους επιβίωσής τους μέσω της συνεργασίας.
Ο Νίκος Χρυσόγελος επισήμανε σε όλες τις συζητήσεις ότι η εποχή μας απαιτεί συνεργασίες καθώς και γόνιμο συνδυασμό της υπάρχουσας εμπειρίας και γνώσης με την οικολογική και κοινωνική καινοτομία. Η Κάσος είναι ένα νησί με σημαντική ιστορία, πλούσια αρχιτεκτονική, ενδιαφέρουσα γεωλογία, σημαντική θαλάσσια βιοποικιλότητα, γεωργική και κτηνοτροφική παράδοση, αναπτυγμένη σχέση με τη θάλασσα (ναυτιλία, αλιεία, μεταποίηση αλιευμάτων για τροφοδοσία πλοίων, όσα σήμερα θα μπορούσαμε να εντάξουμε σε αυτό που ονομάζεται γαλάζια οικονομία).
Είναι επίσης, ένα νησί με πλούσια εμπειρία πολιτισμικών ανταλλαγών, κυρίως μέσω των ναυτικών και των μεταναστών της.
Διαθέτει σημαντικά μονοπάτια και ενδιαφέροντα τοπία και σημαντική γενετική και βιολογική ποικιλότητα τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα.
Πάνω σε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και τις γνώσεις θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην Κάσο μια σύγχρονη νησιωτική οικονομία, συμβατή με την ανάγκη διατήρησης του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου μακροχρόνια, αλλά και καινοτόμα, που θα μπορούσε να συγκρατήσει όσους φεύγουν σήμερα μετανάστες αλλά και γιατί όχι να προσελκύσει στο νησί νέους και νέες που θα μπορούσαν να αναζωογονήσουν την κοινωνία και οικονομία του νησιού.
Χρειάζεται, όμως, μια συνεκτική στρατηγική σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, μεγαλύτερη κινητοποίηση των πολιτών και των υπαρκτών ζωντανών κοινωνικών δυνάμεων, των νέων ανθρώπων. Η κλίμακα του νησιού είναι τέτοια που απαιτεί, όπως εξάλλου συνέβη κατά την εποχή της άνθισης των νησιωτικών κοινωνιών, αλλά και όπως αποδεικνύει και η θερμή υποδοχή της αδελφοποίησης αλλά και άλλων ανταλλαγών, συνεργασία σε πολλά επίπεδα - οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, περιβαλλοντικό, αλιευτικό, μεταποιητικό, τουριστικό, κοινωνικών υποδομών - μεταξύ Κάσου και άλλων περιοχών. Συνεργασία μεταξύ Κάσου και Καρπάθου αλλά και με άλλα κοντινά νησιά της Δωδεκανήσου και με περιοχές της Κρήτης, γιατί όχι και της ευρύτερης Μεσογείου, όπως ήξερε να κάνει στο παρελθόν ο πληθυσμός της Κάσου.
Το νησί θα μπορούσε να μετατραπεί και σε κέντρο εκπαίδευσης σε θέματα μουσικής, διατροφής, να φιλοξενεί συναντήσεις αναζήτησης κατάλληλων λύσεων σε προβλήματα των νησιών (πχ για την τηλε-ιατρική), διαλόγου μεταξύ πολιτισμών, μελέτης του φαινομένου της διαχρονικής μετανάστευσης αλλά και της ένταξης των μεταναστών στις τοπικές κοινωνίες.
Η πλούσια ναυτική κι αλιευτική παράδοση μπορεί να συναντηθεί με τις σύγχρονες τάσεις μελέτης, προστασίας και διαχείρισης του θαλάσσιου πλούτου, αλλά και ανάπτυξης σύγχρονων πολιτικών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανάπτυξη της βιο-οικονομίας, της γαλάζιας οικονομίας, της δημιουργίας και διαχείρισης θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και βιώσιμων μορφών και πρακτικών αλιείας, οικολογικών καλλιεργειών και μεταποίησης αγροτικών και παραδοσιακών τοπικών προϊόντων όπως η σιτάκα.
Η κοινωνική οικονομία, από την άλλη, επειδή είναι κοντά στις παραδόσεις και στην κουλτούρα των νησιωτικών μας κοινωνιών, μπορεί να προσφέρει απαντήσεις σε κοινωνικά, παραγωγικά και οικονομικά προβλήματα της περιοχής μέσα από νέα μοντέλα οργάνωσης της κοινωνίας. Για παράδειγμα, συνεργατικές μορφές οργάνωσης μπορούν να προσφέρουν διέξοδο στην αδυναμία του Δήμου Κάσου να προσλάβει προσωπικό (έχει πλέον μόνο μια γραμματέα) και να διαχειριστεί τους φυσικούς και υδατικούς πόρους. Εδώ και δυο χρόνια δεν μπορεί να εισπράξει τέλη ύδρευσης και καθαριότητας αφού λόγω της οριζόντιας πολιτικής λιτότητας δεν επιτρέπεται να προσλάβει νέο προσωπικό, αν και οι υπάλληλοι του Δήμου συνταξιοδοτήθηκαν. Παρά το γεγονός ότι η Κάσος με τη βοήθεια και την εθελοντική προσφορά του μόνιμου επισκέπτη του νησιού Πιέρ Μουντέν έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να επανακτήσει και να διαχειρίζεται τους υδατικούς της πόρους, η διάλυση την οποία προκαλεί σήμερα η κυρίαρχη πολιτική έχει οδηγήσει σε κατάρρευση και των στοιχειωδών λειτουργιών στο νησί
Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων έχει εκφράσει την υποστήριξή του με κάθε μέσο στην προσπάθεια δημιουργίας κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στα νησιά, που θα βασίζονται όμως σε υγιείς και βιώσιμες βάσεις και θα τηρούν τις 7 βασικές αρχές των σύγχρονων συνεργατικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων ώστε να αποφευχθούν τα προβλήματα, οι πελατειακές σχέσεις, η αναποτελεσματικότητα και η διαφθορά συλλογικών προσπαθειών του παρελθόντος.