05 Μαρτίου 2010

Άνθρωποι και μέλισσες: Eίμαστε εξαρτημένοι από την οικολογική ισορροπία

Τα γραφεία της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας επισκέφθηκε το Σάββατο 6/3/10 ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος και είχε συνάντηση με αντιπροσωπία της διοίκησης στην οποία συμμετείχαν ο αντιπρόεδρος κ. Βασίλης Ντούρας, η ταμίας κα Χριστίνα Κουβαρά και ο διοικητικός σύμβουλος κ. Γιώργος Σαμαράς.

Στη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική μελισσοκομία στην προσπάθεια περαιτέρω ανάπτυξής της ενώ στο επίκεντρο βρέθηκε η πρόσφατη ερώτηση του κ. Τρεμόπουλου για το θέμα της μαζικής απώλειας μελισσών που ξεκίνησε από τις Η.Π.Α. και άρχισε να εμφανίζεται και σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, αποτελεί μεγάλο κίνδυνο και για την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων.

Η ερώτηση των Οικολόγων Πράσινων αναφέρεται σε πρόσφατες έρευνες για τα αίτια του προβλήματος στην Ευρώπη, που το συνδέουν με την εγκατάλειψη της υπαίθρου αλλά και με την εντατική χρήση αγροχημικών. Τονίζει επίσης την ανεπάρκεια των πόρων που διαθέτει η Ε.Ε. για να προστατέψει το φυσικό κεφάλαιο της αγροτικής οικονομίας. Καλεί, τέλος, από την Κομισιόν να ενισχύσει τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, να στηρίξει τους μικρούς παραγωγούς στις μειονεκτικές περιοχές και να ενθαρρύνει τη δημιουργία ζωνών «οικολογικής ανάκαμψης» όπως ζητούσε το ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου για τη μελισσοκομία το 2008.

«Το πρόβλημα με τις μέλισσες δείχνει ότι είμαστε πολύ πιο εξαρτημένοι από την οικολογική ισορροπία από ότι θέλουμε να φανταζόμαστε. Είναι απόλυτη προτεραιότητα να παρθούν επειγόντως ουσιαστικά μέτρα για το αγροτικό περιβάλλον, πριν το πρόβλημα γίνει ανεξέλεγκτο. Το μέλλον της αγροτικής οικονομίας μας αφορά όλους και πρέπει να μας κινητοποιήσει έγκαιρα» δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος και ενημέρωσε την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων για την απάντηση της απερχόμενης Επιτρόπου κ. Boel από την οποία προκύπτει ότι ελάχιστα φαίνεται να ενδιαφέρουν την Κομισιόν οι ανησυχητικές απώλειες μελισσών, που απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και το ίδιο το μέλλον της γεωργίας.

Ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Βασίλης Ντούρας σε παρέμβασή του μεταξύ άλλων τόνισε την ανάγκη μεγαλύτερης χρήσης των μελισσοκομικών φυτών στις δενδροφυτεύσεις καθώς δημιουργούν ζώνες προστασίας στις πυρκαγιές, αναφέρθηκε στις καταστροφικές συνέπειες της χρήσης των νεονικοτινοειδών στις καλλιέργειες φυτών για τη ζωή της μέλισσας και ζήτησε τη στήριξη του Έλληνα ευρωβουλευτή στη βασική θέση των μελισσοκόμων να παραμείνει η Ελλάδα χώρα ελεύθερη μεταλλαγμένων καθώς η ελληνική μελισσοκομία θα πληγεί ανεπανόρθωτα από την πιθανή ύπαρξη Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών.

Σημειώνεται ότι η Ο.Μ.Σ.Ε. με πρόσφατη παρέμβασή της προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετη στην προοπτική έγκρισης της καλλιέργειας και εμπορίας των Γ.Τ.Ο. στη χώρα μας αναπτύσσοντας σειρά επιχειρημάτων ως ακολούθως:

«Πέρα από τα προβλήματα βιοηθικής που ανακύπτουν -το κατά πόσο και μέχρι ποιο όριο μπορεί ο άνθρωπος να παρεμβαίνει στη φύση και να αναλαμβάνει το ρόλο του Θεού- η επιστημονική διασφάλιση είναι ανύπαρκτη τόσο για την παραγωγή όσο και για την κατανάλωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών, καθώς η γενετική τροποποίηση είναι μια μη προβλεπόμενη διαδικασία. H επιστήμη δε διαθέτει σήμερα μοντέλο πρόβλεψης της συμπεριφοράς των γονιδίων που θα διαφύγουν και, κατά συνέπεια, δυνατότητα εκτίμησης και παρακολούθησης αυτών των κινδύνων. Το τρομακτικότερο όλων είναι πως δεν υπάρχει διαδικασία απόσυρσης του γενετικού υλικού.

Ειδικότερα για τη μέλισσα η εξελικτική πίεση που θα ασκηθεί τόσο σε αυτό καθαυτό το έντομο όσο και στους εχθρούς του είναι άγνωστη. Επιπλέον, αφαιρείται το δικαίωμα των παραγωγών να παράγουν ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα, βιολογικά ή ολοκληρωμένης διαχείρισης, παραδοσιακά, ονομασίας προέλευσης κλπ. καθώς η συνύπαρξη καλλιεργειών Γ.Τ.Ο. και συμβατικών καλλιεργειών δεν θα αποκλείσει την παρουσία της μέλισσας στους αγρούς με Γ.Τ.Ο. και συνεπακόλουθα τη μεταφορά γύρης και νέκταρος στην κυψέλη και άρα την παρουσία τους και στα προϊόντα της μέλισσας. Βέβαια, η ανίχνευση του οποιουδήποτε ποσοστού γενετικά τροποποιημένων ουσιών σε προϊόντα όπως το μέλι, επιβάλλει την οριστική απόσυρση και καταστροφή του προϊόντος και όχι απλά την επιβολή υποχρεωτικής σήμανσης. Ακόμη όμως και όταν δεν υπάρχει επιμόλυνση ο μελισσοκόμος θα πρέπει να επιβαρυνθεί με υψηλό κόστος αναλύσεων για να το αποδείξει.

Βέβαια, όταν ελλοχεύει ο κίνδυνος ένα τόσο αγνό προϊόν όπως το μέλι να είναι επιμολυσμένο λόγω της καλλιέργειας Γ.Τ.Ο., είναι άγνωστη και η αποδοχή που θα έχει από το καταναλωτικό κοινό. Υπάρχει φόβος το όλο γεγονός να αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό και έτσι να υπάρχει αντίκτυπος τόσο στη ζήτηση του προϊόντος όσο και στην τιμή του. Φυσικά, αν η χώρα παραμείνει ελεύθερη μεταλλαγμένων, τα μελισσοκομικά προϊόντα ενδεχόμενα να μπορέσουν να απολαύσουν υψηλότερης τιμής, λόγω ακριβώς αυτής της αγνότητάς τους και της μηδενικής επιμόλυνσης με Γ.Τ.Ο..

Προβλήματα θα αντιμετωπίσει ο κλάδος της μελισσοκομίας και με πειραματικές καλλιέργειες ή καλλιέργειες Γ.Τ.Ο. που δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Παράδειγμα: Γενετικά τροποποιημένες λεύκες δεν θα έχουν κάποια σχετική έγκριση από την Ε.Ε. αφού δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά με μαθηματική ακρίβεια προβλέπεται να γίνει επιμόλυνση του μελιού από μέλισσες που θα βρεθούν εκεί.

Οι Γ.Τ.Ο. εξ ορισμού έχουν ανταγωνιστικό προβάδισμα έναντι των συμβατικών καλλιεργειών και άρα ακολουθεί μείωση της βιοποικιλότητας και συνεπακόλουθα μείωση και υποβάθμιση των μελισσοβοσκών. Στις καλλιέργειες Γ.Τ.Ο. η προσέλκυση των μελισσών είναι διαφορετική και μη προβλέψιμη και άρα συνέπειες παρατηρούνται τόσο στη συλλογή γύρης όσο και νέκταρος για τα μελισσοσμήνη, με άμεσα αποτελέσματα στην ύπαρξη και εύρεση τροφής.

Πρόσφατες εργασίες δείχνουν καθαρά την αρνητική επίδραση της τοξίνης Cry1Ab, που περιέχει ο γενετικά τροποποιημένος αραβόσιτος στη μέλισσα και ιδιαίτερα στην ικανότητα επικοινωνίας, στην ικανότητα μάθησης και στη δραστηριότητα της συλλογής τροφής. Άλλες έρευνες σε γενετικά τροποποιημένο αραβόσιτο έδειξαν ότι άλλαξε η επιφάνεια του εντέρου των μελισσών και μειώθηκε τόσο πολύ η αντίσταση του ανοσοποιητικού τους συστήματος, ώστε άρχισαν να προσβάλλονται πολύ εύκολα από διάφορα παράσιτα και να μειώνεται δραματικά ο πληθυσμός τους. Έρευνες σε μεταλλαγμένη σόγια που δόθηκε ως τροφή σε νεαρές μέλισσες έδειξαν ότι η τροφοδότηση αυτή είχε πολύ μεγάλη επίδραση στην ανάπτυξη των υποφαρυγγικών τους αδένων (είναι οι αδένες που παράγουν τον βασιλικό πολτό). Επίσης η ίδια τοξίνη όταν χορηγήθηκε σε αναπτυσσόμενες μορφές μελισσών (λάρβες) προκάλεσε μείωση της σωματικής μάζας και θάνατο.

Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω, καταλήγει η Ο.Μ.Σ.Ε., έχουμε τη δυνατότητα ως κράτος να λάβουμε προστατευτικά μέτρα υιοθετώντας υψηλότερο επίπεδο προστασίας από αυτό των κοινοτικών ρυθμίσεων διότι η αρχή της προφύλαξης έχοντας ως πυλώνες τις έννοιες του κινδύνου και της επιστημονικής αβεβαιότητας μας δίνει τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε διαφορετικά αυτές τις έννοιες σε σχέση με την αξιολόγηση που κάνουν τα κοινοτικά όργανα».

Last modified on Κυριακή, 19 Φεβρουαρίου 2012 00:05